Vitaal Wonen in Nijmegen vraagt samen pionieren

In het hart van de Vinex wijk Hof van Holland verrijst het nieuwe gebouw Aaron. ”De trigger om daar voor ouderen te gaan bouwen, is de locatie”, vertelt projectmanager Michel Pott van Talis.  “Zo dicht bij het toekomstige winkelcentrum, dan moet je bouwen voor mensen die afhankelijk zijn van een korte loopafstand.”

Ook  ZZG Zorggroep ziet in Aaron een interessante ontwikkeling. “Mensen die zich vitaal en prettig voelen, hebben minder zorg nodig”, verduidelijkt projectmanager Marlies Garritsen. ‘Dat is gunstig. Vooral voor de ouderen zelf. Het is fijner wanneer een buurvrouw hulp kan bieden, in plaats van een professional. En het werkt ook kostenbesparend.”

“We onderkennen het belang van vernieuwing van wonen en zorg in Nijmegen en Wijchen”, gaat Pott verder. ”De gemiddelde leeftijd van onze 15.000 huurders is circa 58 jaar en 80 procent van de huurders is een één- of tweepersoonshuishouden. We bouwen daarom nu vooral voor ouderen en starters’. ‘In tegenstelling tot veel andere corporaties, beschouwen we ook intramurale huisvesting als speerpunt.”

Michel Pott (blauwe helm) in gesprek met bouwer

Mix van bewoners

Talis dacht aanvankelijk aan een klassiek woonzorgcomplex met zelfstandige woningen en een ontmoetingsruimte. Maar ‘samenwonen’ vraagt meer dan dat, leert de ervaring met andere woongroepen. ZZG Zorggroep heeft behoefte aan de herhuisvesting van ouderen met een zorgvraag. En Stichting Majstro aan huisvesting van jongvolwassenen met een beperking. ”En dat alles past best aardig in het gebouw”, zegt Pott. ”Dat resulteert nu in ons Vitaal Wonen concept: een mix van bewoners die zorg en ondersteuning nodig hebben en ‘wonen met een plus’, voor zelfstandig wonende 60-plussers. Er komen 36 woningen voor mensen met zorg, 45 reguliere woningen voor ouderen en 10 wooneenheden voor jongvolwassenen met een verstandelijke beperking.”

Impressie appartementencomplex Aaron (Talis)

Overtuiging en lef

Vera de Wildt, beleidsadviseur van Talis: “Vanaf het begin voeren we gesprekken met een bewonerspanel. We hebben bewust slechts 15 van de 45 reguliere woningen geadverteerd en verhuurd. Met die bewoners zijn we continu in gesprek over de invulling van het wonen met een plus, zoals de inrichting van de gemeenschappelijke huiskamer. Mensen die durven te pionieren en de overtuiging hebben: er komt iets moois.”

Naast overtuiging vraagt het ook lef van de toekomstige bewoners, omdat zowel het gebouw als de wijk er omheen nog gebouwd moesten worden. Veel ouderen aarzelen dan ook hun vertrouwde buurt in te ruilen voor iets nieuws. De Wildt: “In de gesprekken is ook veel aandacht geweest voor de  mix van bewoners die zorg nodig hebben en relatief jonge senioren die nog heel vitaal zijn. Zo willen we voorkomen dat de vitale senioren van nu over twintig jaar het samenwonen niet meer voor elkaar krijgen.”

Garritsen vult aan: “Het is belangrijk om bewoners vroeg te betrekken. Hoe meer je de wensen van mensen kent, hoe beter je hen kunt ondersteunen.” Daarbij maken de professionals gebruik van de dimensies van een betekenisvol leven volgens Positieve Gezondheid. Met Community building in het wooncomplex kun je het intramuraal en zelfstandig wonen met elkaar verbinden en versterken. “Je kunt niet verwachten dat dit vanzelf ontstaat, je moet er bewust stevig op inzetten”, zegt De Wildt.  ”Daarom hebben we in Nijmegen samengewerkt met Club Goud. Zij hebben ervaring in het betrekken van ouderen.”

Viering hoogste punt van de bouw, links Vera de Wildt (foto’s: William Moore)

Innovatieve aannemer

Het financieel haalbaar maken van deze ontwikkeling is niet eenvoudig volgens Pott. ”Zoals voor veel projecten tegenwoordig. Maar wat daarbij helpt is dat we voor de 45 appartementen vermindering van de verhuurderheffing krijgen. Ook hebben we een innovatieve aannemer geselecteerd. Plegt-Vos heeft veel prefab gemaakt, zoals complete gevels met minerale steenstrips in plaats van traditionele gebakken bakstenen. Bouwen is zo goedkoper en gaat sneller.”

Toegankelijk, veilig en betaalbaar

Toch zijn er ook dilemma’s. “Als het gebouw straks klaar is, moeten mensen het veilig kunnen bereiken. Het is nog lang een bouwplaats, want het nieuwe winkelcentrum moet nog worden gebouwd. Gelukkig heeft de gemeente oog voor de toegankelijkheid gedurende die periode”, zegt Pott. Ook is het nog de vraag wie straks (de hoge) kosten draagt van brandveiligheid en de 24 uurs aanwezigheid van zorgpersoneel.

Snelheid en vertrouwen

Pott is trots op de snelheid waarmee is gebouwd, binnen het budget en op het enthousiasme van de eerste 15 bewoners. “Dit lukt alleen door het concept in alle facetten goed te doordenken. Commitment tussen zorgorganisatie en corporatie is heel belangrijk. Als dat er nog niet is, ga daar dan eerst aan werken voordat je je aan concepten waagt.”

Garritsen kijkt tevreden terug op de samenwerking en het getoonde lef. “Je hebt met elkaar die maatschappelijke verantwoordelijkheid. Bij ons was er gelukkig wederzijds vertrouwen dat alles wat je tegenkomt, op te lossen is. Behalve lef bij bewoners, zien we ook eenzaamheid, dus we hopen dat we veel mensen hiermee een groot plezier doen.”

De Wildt is enthousiast over de vroegtijdige gesprekken met bewoners. ”Het zorgt ervoor dat zij elkaar op deze manier leren kennen, nog voordat zij er wonen. En daarmee is de eerste stap naar fijne buren gezet.”

Meer lezen?

• Website Club Goud – laat ouderen zo lang mogelijk meedoen in de maatschappij
• Website Institute for Positive Health – voor een bredere kijk op gezondheid