Zorgformule De Dienstbode: zorg- en ondersteuning voor ouderen in hun eigen appartement

Pronk is zijn hele werkende leven werkzaam in de zorg. In zijn laatste (zorg)avontuur was hij als zorgondernemer verbonden aan het Thomashuis in het Zuid-Hollandse Middelharnis. Pronk: “Na 10 jaar vond ik het eigenlijk wel mooi geweest. Ik heb enorm veel geleerd, maar ik wilde mij méér toespitsen op het anders en vernieuwender organiseren van de zorg. In dezelfde periode kwam ik, samen met Hans van Putten (bedenker van de Thomashuizen en de Herbergier), Guy Buck (bestuursvoorzitter van zorginstelling Aafje) tegen. Sommige dingen komen onverwachts op het juiste moment. ‘Kunnen we niet iets samendoen?’, vroegen we ons af. We wilden iets toevoegen aan het huidige zorgaanbod, om op die manier de verbinding te kunnen leggen tussen kleinschalige zorg en de instellingswereld. Uiteindelijk hebben wij samen met Peter Ploegsma (eveneens bestuurslid van Aafje) Aafje Coöperatie opgericht: een coöperatieve vereniging in de zorg en tevens de ‘moeder’ van De Dienstbode.”

De (tover)formule

De Dienstbode is gericht op ouderen die met ondersteuning en thuiszorg in hun eigen appartement kunnen blijven wonen. Per locatie is een zorgondernemer – opgeleid en begeleid door Aafje Coöperatie – actief, die samen met zijn of haar team zorg aan ouderen verleent. Dit team bestaat uit ongeveer twaalf professionals met zowel een zorg- als welzijnsachtergrond, die zich richten op een groep van ongeveer 45 ouderen. Kosten van de zorg worden gefinancierd vanuit het persoonsgebonden budget (pgb) van bewoners. Pronk vult aan: “Wij willen niet alleen zorg bieden, maar zetten ook in op het sociale aspect en het gevoel van veiligheid. Er worden volop activiteiten en eet- en ontmoetingsmomenten in de gezamenlijke ruimte georganiseerd. Deze ruimte noemen wij ‘de grote droomkeuken’: warm ingericht, grote tafels en een semi-professionele keuken, klinkt dat niet goed? Ook vinden we het belangrijk dat er 24/7 iemand op de locatie aanwezig is. Ouderen kunnen dus dag en nacht gebruik maken van de diensten en zorg van hun eigen Dienstbode.”

Twee vliegen in één klap

Omdat ouderen op hun eigen, vertrouwde stekje blijven wonen, was het voor Pronk niet nodig om een locatie voor wooneenheden te zoeken. Wel moest hij op zoek een ruimte voor de ‘droomkeuken’ en voor het kantoor van de zorgondernemer. Dit was geen probleem. “Integendeel zelfs”, zegt Pronk tevreden. “We kwamen erachter dat woningcorporaties vaak met leegstaande ruimtes blijven zitten, voornamelijk in ‘de plint’ (de begane grond van een complex). Door deze ruimte te huren, slaan we twee vliegen in één klap. Allereerst helpen we de woningcorporatie door deze ruimte voor een relatief lange periode te huren – circa vijftien tot twintig jaar – zodat de corporatie voor lange tijd zekerheid heeft. Hier staat wel tegenover dat we een kleine investering doen om de ruimte mooi te maken en indien nodig op te knappen. Daarnaast hebben wij, voor een schappelijke prijs, een prachtige ruimte van waaruit De Dienstbode kan opereren en waar de ouderen terecht kunnen.”

Kleine beurs

Aafje Coöperatie heeft een hart voor ouderen met een kleine beurs. Naast De Dienstbode heeft Aafje Coöperatie bijvoorbeeld ook de formule Zorgvilla tante Toos, specifiek gericht op ouderen met dementie die het financieel niet zo breed hebben. Een AOW is voldoende om in de zorgvilla te kunnen wonen en zorg te ontvangen. Pronk: “Ook bij De Dienstbode hebben we ons in eerste instantie gericht op ouderen in een sociale huurwoning en veelal met een krap pensioen. Goede zorg moet immers voor iedereen beschikbaar zijn, of je nou financieel meer of minder bedeeld bent. Inmiddels zijn we ook een beetje aan het uitbreiden naar appartementencomplexen in een hoger segment. Het verschil merk je wel hoor. In deze complexen is bijvoorbeeld vaak een hele levendige bewonersvereniging en spelen de kinderen van de ouders een actieve rol. Een zorgondernemer moet daar wel bij passen. Voor de zorg maakt dit overigens niets uit, deze is in ieder complex hetzelfde.”

Met open vizier

“Transparantie en medezeggenschap, ik kan het niet vaak genoeg benadrukken”, zegt Pronk. Deze aspecten heeft De Dienstbode bij hun dienstverlening hoog in het vaandel. “Dit zit al in de haarvaten van Aafje Coöperatie, waarbij coöperatie voorop staat en de aangesloten zorgondernemers kunnen meebeslissen over de toekomst van hun onderneming. Ook bij iedere Dienstbode is er een gebruikersvereniging , waarbij bewoners en familie inspraak hebben in de dagelijkse gang van zaken. Om ervoor te zorgen dat de belangen van mensen met een pgb behartigd zijn, werken wij ook samen met Per Saldo, de landelijke vereniging van mensen met een pgb. Een onafhankelijk adviseur van Per Saldo biedt bijvoorbeeld ondersteuning bij de aanvragen en inzet van budgetten.”

Eén kapitein op een schip

De Dienstbode is relatief snel in de steigers gezet. In augustus 2019 zijn de eerste gedachten op papier gekrabbeld en vanaf januari 2020 staat het bedrijf officieel ingeschreven in de Kamer van Koophandel. Vandaag de dag zijn acht locaties in ontwikkeling. Eind dit jaar gaat De Dienstbode echt van start. Wat is het recept van deze voortvarendheid? “Een select groepje betrokken partijen en stevig eigenaarschap. Als te veel partijen zijn aangesloten, dan wordt het nodeloos ingewikkeld”, aldus Pronk. “Het lijkt vaak mooi, een veelvoud van organisaties die aan een initiatief zijn verbonden. Dit wekt de suggestie dat er veel draagvlak is en dat alle neuzen dezelfde kant op staan. Vaak is dit ook zo, maar wie neemt dan uiteindelijk de besluiten? Wie is dan de eigenaar? Bij Aafje Coöperatie is het heel simpel: ik ben verantwoordelijk voor de dagelijkse leiding en maak de keuzes. Stuiten we ’s ochtends op drie problemen, dan gaan we die dezelfde dag nog oplossen”, zegt Pronk lachend. “Wat trouwens ook meespeelt, is dat we niet te maken hebben met de ‘ballast’ van een hele zorginstelling – dat maakt het proces vaak trager.”

Uitdagingen

Is Pronk hobbels onderweg tegengekomen? Daar moet hij even over nadenken. Na een korte stilte antwoordt Pronk: “Mag ik het ook uitdagingen noemen? Want dan kan ik wel een lijstje opnoemen. Waar we bijvoorbeeld tegenaanlopen, is dat sprake is van een personeelstekort in de zorg. We kunnen voldoende zorgondernemers vinden, maar het vullen van de teams is een stuk lastiger. En uit respect wil ik tijdens deze coronacrisis ook niet actief werven onder zorgprofessionals. Ook ben ik nog op zoek naar een goed kwaliteitssysteem waarmee je de kwaliteit van de zorg kunt monitoren. Doen we het goede op de juiste manier?” Een uitdaging voor de toekomst is het maken van verbinding met het welzijn. “Laatst was hier een Rotterdamse wethouder op bezoek. Of we niet de verbinding met welzijn kunnen maken. Voor nu vind ik dat nog wel een spannende, maar wie weet in de toekomst… Laten we er eerst voor zorgen dat de eerste Dienstbodes een groot succes worden!”

Meer lezen

website Aafje Coöperatie