De Oisterwijkse gemeenteraad wilde eind 2021 kunnen beslissen over een woonzorgvisie. Van Oosterhout: “We zijn in de regio Hart van Brabant de eerste gemeente die aan de slag gaat met een integrale woonzorgvisie. Daardoor kunnen we over bepaalde zaken niet zo makkelijk sparren met collega’s uit de regio. Tegelijkertijd zijn we best ambitieus. We willen de visie binnen een jaar opstellen en gaan voor een woonvisie waarin de zorgopgave integraal is verwerkt.”
Eerst de cijfers op orde
De gemeente Oisterwijk is afgelopen voorjaar gestart met het uitvoeren van een woonzorganalyse. Claassen: “Het was voor ons belangrijk om accurate gegevens te hebben op basis waarvan we in gesprek kunnen met betrokken partijen, zoals de gemeenteraad, woningbouwcorporaties en zorgorganisaties. Je moet immers weten waar je vandaan komt, voordat je kunt bepalen waar je naar oe wilt. De gemeenteraad heeft budget vrijgemaakt voor samenwerking met een extern bureau. Om de juiste opdracht uit te kunnen zetten, hebben we voorafgaand aan het inkooptraject koffietafelgesprekken met verschillende adviseurs gevoerd. Dat heeft enorm geholpen in de eigen vraag duidelijk te krijgen en de opdracht goed in de markt te zetten. Dat is zowel voor de opdrachtgever en als opdrachtnemer een win-win.”
Betrekken stakeholders
Het bureau heeft onder meer een woningmarktonderzoek en een analyse van de ontwikkeling van de vraag naar wonen met zorg uitgevoerd. Daarnaast heeft het bureau bijgedragen aan de gesprekken met de verschillende stakeholders. We hebben naast twee sessies met de gemeenteraad ook een marktkennerspanel, een werksessie over wonen en zorg en een bijeenkomst over de sociale huursector georganiseerd. En vier avonden waarin we de specifieke opgaven per dorp in kaart hebben gebracht. Van Oosterhout: “We hadden hier een strakke planning voor. Daar hebben we flink op gestuurd, maar uiteindelijk vroeg het proces toch meer tijd. Dit kwam door de vakanties die onhandig vielen, maar ook doordat de discussie over de opgave en visie meer tijd vroeg. Sommige partijen voelden geen eigenaarschap van de visie. Draagvlak bij stakeholders vinden we erg belangrijk. Daar hebben we tijdens het proces in geïnvesteerd. We raden andere gemeenten aan zeker een jaar uit te trekken voor het proces met de stakeholders. Ook is het belangrijk om aan het begin goed ieders rol in het proces te bespreken en ieders commitment daarop te krijgen.”
In gesprek met de gemeenteraad
De uitgebreide woonzorgvisie wordt in april 2022 vastgesteld. In november 2021 was er een Raadsontmoeting met als doel inzicht te krijgen in de visie van de gemeenteraad op de woonzorgopgave. Claassen: “Aanvankelijk startten we met een discussienotitie waarin we verschillende scenario’s beschreven. Gaandeweg merkten we dat die scenario’s een te grote stap waren om te bespreken. Voor de gemeenteraad is het belangrijk om eerst zicht te krijgen op de consequenties van mogelijke keuzes. Daarom hebben we de discussienotitie uitgebreid met verschillende opties, de zogenoemde ‘knoppen om aan te draaien’. Met per optie de consequenties. De uitkomsten vertalen we in scenario’s, die in de woonzorgvisie worden opgenomen. De gemeenteraad was erg tevreden over de discussienotitie. Die gaf hen handvatten om standpunten te bepalen en het gesprek aan te gaan.”
Afwegingskader
Een woonzorgvisie helpt ook bij het afwegen van vergunningsaanvragen voor woonzorginitiatieven. Welke initiatieven krijgen prioriteit en welke niet? De gemeente Oisterwijk heeft niet gewacht maar is al gaandeweg aan de slag gegaan met een afwegingskader. In 2021 heeft de gemeente het ‘Integrale afwegingskader woningbouwprojecten’ ontwikkeld. Naast te nemen processtappen bij een aanvraag omvat dit kader afwegingscriteria. Denk aan prijsklassen, doelgroepen en normeringen als ‘inbreiding gaat voor uitbreiding’. Ook kunnen aanvragers bonuspunten verdienen door bijvoorbeeld aandacht te besteden aan duurzaamheid of door een bijdrage te leveren aan de sanering van de intensieve veehouderij. Claassen: “We doen nu een pilot waarbij we het kader toepassen bij de afweging van initiatieven. We gebruiken de ervaringen om het afwegingskader waar nodig aan te passen of aan te scherpen. We merken dat deze nieuwe werkwijze bijdraagt aan kwalitatief betere plannen. Initiatiefnemers doen echt hun best om ervoor te zorgen dat hun plannen zo goed mogelijk aansluiten bij de wensen van de gemeente. We zien nu al een groeiende aantal plannen met sociale woningbouw. ”