Totstandkoming uitvoeringsplannen in de warmtetransitie
Dit project verkent hoe gemeentelijke uitvoeringsplannen ontstaan en welke factoren de warmtetransitie beïnvloeden.
Warmteloket in Lelystad: een kort gesprek helpt enorm
De gemeente Lelystad kent sinds juni 2024 een Warmteloket in het wijkcentrum van Boswijk. Het Warmteloket is een inlooppunt voor inwoners die vragen hebben over alles wat te maken heeft met energie in huis. Het loket zorgt ervoor dat vragen van bewoners én van de gemeente beantwoord worden. Het speelt een rol bij het betrekken van inwoners van één van de eerste wijken in Lelystad is waarvoor een wijkuitvoeringsplan wordt opgesteld.
Sinds juni 2024 kent de gemeente Lelystad een Warmteloket. Inwoners uit heel Lelystad kunnen er terecht voor vragen over bijvoorbeeld verwarmen en koken zonder aardgas, isoleren, ventileren, energie besparen, subsidies en leningen. Platform31 sprak hierover met Lydia Putter (projectmanager) en Charone Tellegen (communicatieadviseur) van de gemeente Lelystad.
Het initiatief tot het Warmteloket kwam vanuit de gemeente. De gemeente richt zich met het loket voornamelijk op woningeigenaren. De gemeente heeft over het Warmteloket ook goede contacten met woningcorporatie Centrada.
Het Warmteloket staat in de wijk Boswijk omdat dat het een van de eerste wijken in Lelystad is waarvoor een wijkuitvoeringsplan wordt opgesteld. Ook leeft de energietransitie nog niet heel sterk in de wijk. Het Warmteloket kan een bijdrage leveren aan het vergroten van het bewustzijn van inwoners door op een laagdrempelige manier informatie te geven én vragen te beantwoorden. De medewerkers van het programmateam warmtetransitie van de gemeente Lelystad zijn bij toerbeurt in het loket aanwezig. Zo krijgen zij allen een goed beeld van wat er in algemene zin speelt in de wijk en van de energietransitie in de wijk in het bijzonder.
De warmtetransitie zien, horen en beleven in het Warmteloket
In januari 2025 is het Warmteloket professioneel ingericht. Het loket is twee dagen per week open, op woensdag en vrijdag. Ook als het gesloten is, is er volop informatie voor bewoners beschikbaar dankzij de stickers aan de buitenkant van het loket. Er is bijvoorbeeld volop informatie over het warmtenet en de warmtepomp, over welke wijken van het gas af gaan en er is informatie over vakspecialisten. De inrichting is recent aangepast op basis van behoeften van inwoners. Bezoekers kunnen bijvoorbeeld zien hoe groot een afleverset voor stadsverwarming en een warmtepomp zijn én welke geluiden ze maken. Omdat er veel vragen over zijn, beschikt het Warmteloket ook over verschillende isolatiematerialen.
Het Warmteloket in de wijk Boswijk, Lelystad
Het Warmteloket richt zich voornamelijk op huiseigenaren in de buurten die als eerste van het gas af gaan, maar alle inwoners van Lelystad zijn welkom. Hoeveel mensen er per dag langskomen, hangt af van verschillende factoren. Als er een (promotie)actie is geweest, is het meteen drukker. Bij koud, regenachtig of winderig weer komen er minder mensen. Ook tijdens de zomervakantie is het rustig. Gewoonlijk komen er tussen de 2 en 8 mensen per dag.
Veel vragen over financiële zaken
De vragen van bewoners die aankloppen bij het loket variëren, maar hebben vaak betrekking op financiële zaken zoals kosten van energiemaatregelen en subsidies. In de gemeente Lelystad zijn er verschillende subsidiepotjes beschikbaar, vooral voor mensen met een lager inkomen. De medewerkers van het Warmteloket merken dat bewoners met een krappe beurs nog wat argwanend zijn en ze hebben vaak wat ondersteuning nodig om een subsidieaanvraag te kunnen doen. Om aarzelende bewoners over de streep te trekken, is een video gemaakt met een succesverhaal van een bewoner die wel al een aanvraag heeft gedaan.
Voortgang wijkuitvoeringsplan
De gemeente Lelystad heeft Boswijk aangewezen als een van de eerste wijken waarvoor een wijkuitvoeringsplan wordt opgesteld. Omdat Boswijk een grote wijk is, is de wijk opgeknipt in tweeën: Boswijk-Noord en Boswijk-Zuid. In Boswijk-Zuid is gestart met de communicatie en participatie. Bewoners krijgen nieuwsbrieven met informatie en hebben een nulmeting ingevuld waarin ze onder andere hun informatiebehoefte konden aangeven. Het betrekken van bewoners (in Boswijk) is niet altijd gemakkelijk. “We houden rekening met moeilijk bereikbare groepen. Daarom houden we bij welke huishoudens we wel en niet hebben bereikt. Na verloop van tijd kunnen we de huishoudens bezoeken die we nog niet hebben gesproken.”
Na uitgebreid onderzoek is gebleken dat een warmtenet een goed alternatief zou zijn voor de Boswijk. De gemeente richt zich op dit moment in haar communicatie op de praktische voorbereidingen die bewoners daarvoor kunnen treffen. “Het schrijven van een wijkuitvoeringsplan is niet iets wat je in een halfjaartje kan doen. In de afgelopen maanden is het intern steeds duidelijker geworden wat er allemaal nodig is om tot een goed plan te komen. Dit draagt bij aan een transparanter en efficiënter proces richting de uiteindelijke besluitvorming.”
Lessen en successen
Het Warmteloket in Boswijk staat er nog niet lang, maar dat neemt niet weg dat het volgens de gemeente al voldoet aan de verwachtingen. “Het is goed om echt in de wijk te zijn en het gesprek aan te gaan. We merken dat een kort gesprek de bewoners vaak al enorm kan helpen. Als we het Warmteloket niet hadden gehad, zouden veel vragen, ook van ons, onbeantwoord zijn gebleven.” Een mogelijk verbeterpunt is het verplaatsen van de locatie van het Warmteloket. De locatie ligt niet altijd op de route van bewoners, waardoor bezoekers worden misgelopen. “We zien het Warmteloket absoluut als een succes! We hebben al honderden mensen geholpen en gaan ermee door zolang het kan.”