Regionale afspraken huisvesting aandachtsgroepen
Inzichten, ervaringen en praktische handvatten voor het maken van regionale afspraken over de huisvesting van aandachtsgroepen.
Het Transferpunt Wonen werkt vanuit (centrum)gemeente Alkmaar en bemiddelt kandidaten met voorrang naar een sociale huurwoning in de gehele regio, bestaande uit de gemeenten Dijk en Waard, Alkmaar, Bergen, Uitgeest, Castricum en Heiloo. “Gecontracteerde zorgaanbieders kunnen iemand die gereed is om uit te stromen, aanmelden bij het Transferpunt”, vertelt Myrthe de Jong, beleidsmedewerker Woonzorg van de gemeente Alkmaar. “Woningcorporaties bieden hun woningen hier ook aan. Het Transferpunt maakt op basis van een intake een match tussen de aangeboden woningen en uitstromers uit instellingen. Eerder was daarbij veel ruimte voor de wensen van uitstromers. Zij konden een eerste, tweede of derde plaats aangeven. Maar in sommige plaatsen komen er bijna geen woningen beschikbaar. Mensen blijven dan erg lang op de wachtlijst staan. Om dit te voorkomen, kijken we nu breder naar welke woning passend zou kunnen zijn voor een uitstromer.”
De doelgroep van het Transferpunt bestaat uit (intramuraal wonende) cliënten vanaf achttien jaar, die met behulp van minimaal één of twee jaar woonbegeleiding (weer) volledig zelfstandig kunnen wonen. Alleen mensen uit de regio Alkmaar die een jaar intramuraal hebben gewoond en zelf hebben gereageerd op woningen, komen in aanmerking. “De grootste groep bestaat uit mensen die uitstromen uit beschermd wonen”, vertelt De Jong. “In 2023 zijn voor het eerst ook twee Wlz-cliënten bemiddeld via het Transferpunt. We verwachten wel dat dit aantal zal toenemen. Doordat het Transferpunt Wonen steviger staat en bekender is geworden, zien we sowieso een groei in aantal aanvragen. In 2023 waren er 87 woningbemiddelingen. Dat zijn er 26 meer dan in 2022. Het aantal aanvragen is zelfs gestegen van 68 naar 116. Hiervan zijn er 30 afgewezen. De voornaamste reden hiervoor is dat aanvragers geen moeite hadden gedaan om eerst zelf een woning te vinden. Vanwege het tekort aan woningen screent het Transferpunt hierop.”
2022 | 2023 | |
Woningbemiddelingen | 61 | 87 |
Aanvragen | 68 | 116 |
Waarvan aanvragen vanuit Wlz | 0 | 2 |
Afwijzingen | Niet bekend | 30 |
Geen match | 9 | 2 |
Iedere twee jaar maken de regiogemeenten afspraken met woningcorporaties over het aantal benodigde woningen. In 2023 zijn nieuwe raamafspraken opgesteld. “Eerder zetten woningcorporaties tien procent van de jaarlijkse mutaties opzij voor het Transferpunt, nu is dat vijf procent. Als je naar de opgave kijkt, zeker vanwege de verwachte groei, dan kunnen we nog wel meer woningen gebruiken. We zijn heel positief over de wachttijd tussen aanvraag en bemiddeling. Deze is drie tot zes maanden. Sommige perioden zijn er minder mutaties en dan duurt het wat langer. Gemiddeld is de wachttijd vier maanden.”
Er worden verschillende overeenkomsten gesloten. De Jong: “Allereerst sluiten de corporatie en de zorgorganisatie een samenwerkingsovereenkomst, waarin zij hun samenwerking rondom uitstromers hebben vastgelegd. Daarnaast sluiten de corporatie en cliënt een woonzorgovereenkomst, waarin wordt afgesproken dat de cliënt de woning in gebruik kan nemen om de woonvaardigheden verder te ontwikkelen. Tot slot sluiten de cliënt en de zorgorganisatie een begeleidingsovereenkomst. De woonbegeleidingsovereenkomst is onlosmakelijk verbonden met de woonzorgovereenkomst. Als de bewoner de woonbegeleidingsovereenkomst niet nakomt, dan kan de woonzorgovereenkomst worden ontbonden.”
Na de woonzorgovereenkomst krijgt de huurder het contract volledig op eigen naam en is begeleiding niet meer verplicht. “De woonzorgovereenkomsten voor mensen van 23 jaar en ouder worden voor een jaar ondertekend, voor jongeren twee jaar. Jongeren krijgen daarna vaak een jongerencontract (contract voor maximaal 5 jaar). Daarmee bouwen ze zeven jaar aan woonduur op en hebben ze voor onze regio genoeg inschrijftijd om zelfstandig een woning te kunnen vinden.”
Start Me Up is een woonzorgproject voor jongeren in Alkmaar, waarbij 20 van de 38 woningen via het Transferpunt worden verhuurd. De rest wordt regulier verhuurd via de sociale huur site (SVNK).
Naast de inzet op het bemiddelen van woningen zet het pact in op commitment op leefbaarheid. In dit kader zijn er werkafspraken ‘Thuis in de wijk’ opgesteld. Met deze werkafspraken wordt verwacht dat de zorgorganisatie en de cliënt afspraken maken over goed nabuurschap: hoe maak je kennis met buren, en wat zijn de afspraken over het woongedrag? Ook wordt met de werkafspraken geregeld wat van welke partijen wordt verwacht als het zelfstandig (kunnen) wonen en de leefbaarheid in de buurt in het geding zijn. Uit een evaluatie over de werkafspraken is gebleken dat de bekendheid met de werkafspraken laag is. In 2023 zijn de werkafspraken geactualiseerd en beter gecommuniceerd naar verschillende partijen (zorgorganisaties, gebiedsregisseurs, beheerders, etc.).
De samenwerking in het Pact houdt vinger aan de pols bij het functioneren van het Transferpunt Wonen. Er is een projectgroep bestaande uit de gemeentelijke beleidsadviseurs en medewerkers van corporaties. Zij komen elke zes weken samen en soms sluiten ook zorgaanbieders aan. De projectgroep rapporteert aan de stuurgroep die twee keer per jaar samen komt en bestaat uit bestuurders van gemeenten, corporaties en zorgaanbieders. “Samen kijken de verschillende organisaties naar de opgave en proberen zij tot oplossingen te komen”, vertelt De Jong. “We zijn daarbij heel tevreden over het functioneren van het Transferpunt. De gemeenten en zorgaanbieders zijn positief over de uitstroommogelijkheden voor cliënten en woningcorporaties zien dat er in gezamenlijkheid goed gekeken wordt waar een uitstromer een woning krijgt aangeboden. Dat vergroot de kansen op een succesvolle overstap naar zelfstandig wonen. Ik kan dan ook elke regio in Nederland zo’n Transferpunt aanraden.”