Regio Zwolle werkt aan verbeteren van overgang onderwijs naar werk

Jongeren uit het voortgezet speciaal en praktijkonderwijs worden verbonden aan werkgevers in kansrijke sectoren.

De arbeidsparticipatie voor jongeren uit het voortgezet speciaal onderwijs (vso) en praktijkonderwijs (pro) blijft nog steeds ver achter bij die van middelbaar en hoger opgeleide jongeren. Uit de monitor Jeugdwerkloosheid (2022) blijkt dat 35 procent van de vso leerlingen die naar werk kunnen uitstromen direct na school thuis komen te zitten. Zonder werk en zonder uitkering. Voor het pro is dat 23 procent. Schoolverlaters die wel uitstromen, lopen het risico lopen alsnog de eerste jaren uit te vallen.

Niet alleen het vinden van een passende werkplek is een uitdaging, maar ook aan het werk blijven. Dat geldt in het bijzonder voor de jongeren die op het snijvlak zitten van arbeidsmatige dagbesteding en beschut werk (een baan met aanpassingen in de omgeving). Zij zijn op enig moment wel klaar met school maar nog niet klaar om aan het werk te gaan. Terwijl ze onder de goede omstandigheden en condities een welkome bijdrage willen en kunnen leveren.

Een oud-leerling van Talentstad Praktijkonderwijs werkt nu met plezier in de keuken en benadrukt dat samenwerking tussen alle partijen belangrijk is. Ze heeft op school geleerd wat ze leuk vindt, is gewisseld van werkgever en heeft nu een jobcoach. “Dat is heel fijn, om de week een uur, maar meer hoeft ook niet hoor als er teveel aan m’n hoofd wordt gezeurd, word ik chagrijnig.”

Plan van aanpak: onbeperkt meedoen in Zwolle

Dit gaf aanleiding voor diverse partijen in de regio Zwolle om de handen ineen te slaan. Het doel: meer jongeren in het vso en pro te leiden naar een betaalde baan met passende begeleiding en aandacht voor doorontwikkeling. Zestien vso & pro scholen, betrokken werkgevers verenigd in sectortafels Zorg & Welzijn, Vrijetijdseconomie en Techniek & Energietransitie en de samenwerkingspartners van de Human Capital Agenda Zwolle. Op initiatief van de netwerkcoördinator vso-pro uit de regio kreeg dit concreet vorm in een plan van aanpak ‘Onbeperkt meedoen in Zwolle: in beeld & in goede banen’.

Hansje van Welie is vanuit Edunova en het landelijk netwerk vso-pro betrokken als projectleider. “Wat we zien in de regio Zwolle is dat werkgevers vaak niet bekend zijn met deze jongeren, waardoor ze ook niet weten welke bijdragen zij kunnen leveren. We zien ook werkgevers met vooroordelen over deze jongeren. Met ons plan van aanpak willen we deze situatie verbeteren door die weg te nemen. En werkgevers bewust te maken van de capaciteiten van deze jongeren. We bekijken ook hoe we werkgevers kunnen ‘ontzorgen’ bij het in dienst nemen en hoe we ze kunnen voorzien van goede begeleiding op de werkplek. We willen de leerlingen op een positieve manier onder de aandacht brengen bij werkgevers in kansrijke sectoren: Zorg & Welzijn, Techniek & Energietransitie en Vrijetijdseconomie. Deze sectoren hebben geen specifieke aanpak voor jongeren uit het vso en pro maar wel behoefte aan instroom van nieuw personeel.”

Verbinden jongeren en werkgevers

Voor de eerder genoemde kansrijke sectoren zijn er ‘sectortafels’ betrokken bij de aanpak. Aan die tafels zitten betrokken werkgevers, onderwijs en het UWV. “Samen willen we bekijken wat er nodig is om meer stage- en uitstroomplekken te realiseren en hoe”, legt van Welie uit. “In samenwerking met die sectortafels, andere werkgevers in de regio en jongeren, stemmen we vraag en aanbod nog beter op elkaar af. Het hebben van regelmatig contact en het delen van kennis over elkaars mogelijkheden zijn cruciaal hierbij. Daarom organiseren we bijeenkomsten voor jongeren en werkgevers in de kansrijke sectoren om te bekijken hoe de toeleiding naar duurzaam werk en de nazorg in de regio nog beter georganiseerd kan worden.”

Tijdens de verkenningsbijeenkomst van de sectortafel Vrijetijdseconomie van de regio Zwolle en Koninklijke Horeca Nederland (KHN) waren vertegenwoordigers van verschillende werkgevers(organisaties) aanwezig zoals het Werkgeversservicepunt (WSP) en Samenwerkingsorganisatie Beroepsonderwijs Bedrijfsleven (SBB). “Werkgevers hechten veel waarde aan motivatie, betrouwbaarheid en leergierigheid”, vertelt van Weelie. “Ze vinden het soms wel lastig om tijd vrij te maken voor begeleiding. Voor jongeren is tegelijkertijd de stap naar een bedrijf te groot; ze hebben voorlichting en begeleiding nodig en waarderen een vertrouwde omgeving. Verwachtingsmanagement is dan cruciaal, vooral in branches met wisselende werktijden zoals de horeca.”

Oplossingen voor verbeteren samenwerking

Tijdens de eerste verkenningen kwam ook al een aantal mogelijke oplossingen aan bod vertelt van Welie. “Om jongeren die nog op school zitten en werkgevers met elkaar in contact te brengen, is het belangrijk dat scholen en werkgevers elkaar actief opzoeken en (eerder) gaan samenwerken. De stagecoördinator vanuit school kan hierbij een belangrijke rol spelen. Subsidies zoals praktijkleren en loonkostensubsidie kunnen helpen bij de begeleiding van jongeren tijdens stages en werk. Begeleiding kan worden verzorgd door interne of externe jobcoaches, met ondersteuning bij het regelen van arrangementen en takenpakketten. Ook informatiemiddagen voor werkgevers en bedrijfsbezoeken voor scholen kunnen waardevol zijn om de samenwerking te bevorderen. Verder is het essentieel om te kijken naar de capaciteiten en wensen van individuen in plaats van strikt naar functieprofielen. Het versterken van de aansluiting tussen onderwijs en werkgevers, delen van goede praktijkvoorbeelden en het organiseren van overleggen en uitspreken van wederzijdse verwachtingen zijn dus belangrijke stappen voor de toekomst.”