Zoals de Woningwet beoogt?

De nieuwe Woningwet (2015) bepaalt dat prestatieafspraken in overleg tot stand komen. Gemeenten, corporaties en huurdersorganisaties volgen daarvoor nu een vaste cyclus. Prestatieafspraken zijn niet nieuw, maar de Woningwet legt de rollen en processen preciezer vast. Huurders krijgen bijvoorbeeld een volwaardige positie. Ze mogen meedenken en meetekenen. Gemeenten en huurders krijgen meer inzicht in de financiën en investeringscapaciteit van de corporatie. In een aantal gemeenten is in 2015 al ervaring opgedaan met prestatieafspraken ‘nieuwe stijl’. Companen heeft de betrokken gemeenten, huurders en corporaties geïnterviewd en de lessen en ervaringen opgetekend in ‘Zoals de woningwet beoogt?’.

Meer huurdersinvloed, minder tijd door prestatieafspraken

Vrijwel alle partijen geven aan dat het meetekenen van prestatieafspraken veel tijd, kennis en competenties kost. Om de klus behapbaar te maken blijkt het goed te werken als huurders de prioriteiten benoemen en op deze onderdelen meetekenen. In de praktijk oefenen huurders vooral invloed uit op betaalbaarheid en duurzaamheid. Gemeenten en corporaties erkennen de meerwaarde van de rol van huurders: het houdt hen scherp en zet tot nadenken. Minder positief zijn de gemeenten, corporaties en huurders over het tijdpad tussen bod en prestatieafspraken. De partijen ervaren de tijd tussen het indienen van het bod op 1 juli en het indienen van de afspraken op uiterlijk 15 december als krap.

Transparantie, gedeelde visie en overleg

Partijen voelen een spanning op de onderlinge rolverdeling, zo blijkt uit de interviews. Corporaties vinden het prima wanneer gemeenten bepalen wat de ambities zijn, maar gaan niet over het ‘hoe’. Soms ervaart de corporatiebestuurder dat de gemeente op zijn stoel gaat zitten. Het gezegde ‘vertrouwen komt te voet en gaat te paard’, gaat ook op voor een aantal cases. Partijen die over en weer hun afspraken niet nakomen of ‘achter de rug om’ handelen, blijkt de dood in de pot voor het maken van prestatieafspraken. Om dit te voorkomen zijn transparantie, een gedeeld beeld over definities en uitgangspunten en de juiste personen aan tafel belangrijke lessen.

De praktijkcases in deze publicatie maken duidelijk dat het maken van prestatieafspraken een behoorlijke klus is. De ervaringen en lessen in deze publicatie kunnen daarbij helpen.

Intervisie

Naar aanleiding van deze analyse en eerste inzichten in de praktijk organiseert Platform31 een intervisiereeks Prestatieafspraken. Tijdens deze intervisiebijeenkomsten gaat u samen met uw partners aan de slag met prestatieafspraken.