Omgaan met complexiteit in gezondheid en welzijn
Samenwerking, vertrouwen, co-creatie en ervaringskennis. Tips van deskundigen over het oplossen van complexe problemen.
VerDuS SURF Pop Up onderzoek Homies
Voor gemeenten die de integratie van in het bijzonder jonge vluchtelingen willen bevorderen, kan de Peer2Peer aanpak een goed idee zijn. Veel vluchtelingen voelen zich eenzaam in het land waar ze naar toe zijn gevlucht. Ze hebben te maken met een cultuur en een taal die ze niet of nauwelijks begrijpen. De Peer2Peer aanpak is een laagdrempelige manier om jonge vluchtelingen (peers) in contact te brengen met Nederlandse leeftijdgenoten (buddy’s). Zo wordt het sociale netwerk van deze jonge vluchtelingen vergroot en helpt dit hen om hun sociale situatie te verbeteren. In samenwerking met middelbare scholen kunnen gemeenten een Peer2Peer-programma stimuleren en eventueel faciliteren.
Toenemende culturele diversiteit zorgt voor barrières in de communicatie. Het contact met mensen met een andere culturele achtergrond blijkt vaak een bron van verwarring en soms van conflict. Zo bemoeilijkte de taalbarrière de communicatie tussen buddy’s en peers, alhoewel dit in de loop van de tijd steeds beter ging. Door het oplossen van conflicten en de verbeterde taalvaardigheden van de peers ontstonden vriendschappen.
Het gebruik van sociale media droeg bij aan het ontstaan van sociale contacten. De taalbarrière kan worden verkleind, omdat voor sociale media-apps zoals Instagram en Snapchat geen taal nodig is. Wanneer buddy’s en peers niet fysiek konden afspreken door bijvoorbeeld tijdgebrek, werd wel contact gehouden via sociale media. Online contact en offline communicatie werden door de buddy’s en peers als gelijkwaardig beschouwd.
Het welzijn van de Syrische vluchtelingen is door de Peer2Peer aanpak aanzienlijk verbeterd. Het zelfvertrouwen is vergroot en de eenzaamheid die onder de peers heerste, is verdwenen. Daarnaast bleken de buddy’s een sterk verantwoordelijkheidsgevoel te hebben en zich zorgen te maken om hun peers wanneer het niet goed met hen ging. Wanneer het beter ging en vriendschappen ontstonden, lieten de buddy’s weten zich trots te voelen.
Het gebruik van sociale media kan van toegevoegde waarde zijn voor de Peer2Peer aanpak. De onderzoekers suggereren dan ook dat trainingen in sociale media voor buddy’s, peers en hun coaches in toekomstige integratieprogramma’s moeten worden opgenomen. Buddy’s en peers kunnen op die manier leren hoe ze taalbarrières kunnen omzeilen door sociale media te gebruiken. Hun coaches kunnen leren hoe ze door online beschikbaarheid sneller de helpende hand kunnen bieden.
Het VerDuS SURF Pop Up onderzoek Homies is uitgevoerd door Julia Kneer en Jeroen Jansz van Erasmus Universiteit Rotterdam in samenwerking met Peer2Peer en Vodafone Ziggo. Naar aanleiding van het Peer2Peer-programma op middelbare scholen in Nijmegen schreven zij een samenvattend rapport (pdf, 2,3 MB) van de onderzoeksresultaten. Ook publiceerden de onderzoekers onlangs het wetenschappelijke artikel With a little help from my friends: Peer coaching for refugee adolescents and the role of social media (pdf, 0,5 MB).
Aan het onderzoek op middelbare scholen in Nijmegen deden 16 Nederlandse jongeren (buddy’s) en 16 jongeren uit Syrië (peers) mee. Alle deelnemers waren tussen de 13 en 18 jaar oud. Voordat de buddy’s en peers aan elkaar gekoppeld werden, volgden de buddy’s eerst een training. In deze training werd onder andere stilgestaan bij communicatievaardigheden en het omgaan met cultuurverschillen. Daarnaast werd voorafgaand aan de eerste ontmoeting tussen buddy’s en peers door alle deelnemers een vragenlijst ingevuld. De vragen waren gericht op aspecten van welzijn, het gebruik van sociale media en motivatie op school. Na 14 weken werd dezelfde vragenlijst opnieuw door alle deelnemers ingevuld. Daarnaast werd aan vier van de buddy’s gevraagd om een mediadagboek bij te houden waarvoor zij wekelijks vijf vragen via WhatsApp beantwoordden.