Inclusiepacten stimuleren participatie van mensen met een beperking

Nederland kent ruim twee miljoen mensen met een visuele, auditieve, lichamelijke of verstandelijke beperking, psychische kwetsbaarheid of een chronische ziekte. Velen van hen kunnen niet (voldoende) meedoen aan het maatschappelijk leven. Er valt dus nog heel wat te verbeteren. Een inclusiepact is een coalitie van bedrijven, maatschappelijke organisaties en overheden in een bepaalde sector of regio die met elkaar samenwerken aan concrete acties die belemmeringen voor mensen met een beperking wegnemen. Het ministerie van VWS ondersteunt dit initiatief. Het wil partijen verbinden die concreet verandering willen bereiken en stimuleert met het programma Onbeperkt Meedoen goede initiatieven én nieuwe impulsen die bijdragen aan de participatie van mensen met een beperking.

Sociaal model

De pacten werken volgens het sociaal model: niet de beperking is het probleem, maar de manier waarop de samenleving is ingericht. Een handicap ontstaat vooral door de ontoegankelijkheid van de maatschappij: bijvoorbeeld niet of moeilijk toegankelijke restaurants of toiletten zodat het voor mensen in een rolstoel lastig is om een avondje uit te gaan. Elk pact draagt bij aan het vergroten van toegankelijkheid en aan inclusiviteit.

Inmiddels zijn er vijf pacten gevormd die zich richten op verschillende doelen en doelgroepen. Er is een pact dat in de regio Zwolle voor jongeren de overgang naar werk wil verbeteren vanuit het voortgezet speciaal onderwijs en praktijkonderwijs (lees hierover in dit artikel meer). Het pact Toegankelijke Dierentuinen heeft als doel de Apenheul, en uiteindelijk alle grote dierentuinen in Nederland, toegankelijk te maken. Een derde pact richt zich op kinderen met een beperking en de thema’s inclusief sporten, spelen en naar school gaan en wil toewerken naar een inclusieve generatie. Het vierde pact maakt een bestaand omscholingstraject voor de IT-sector (‘Make IT Work’) toegankelijk voor mensen met een visuele beperking. Pact vijf streeft naar het wegnemen van barrières na medische revalidatie, zodat de terugkeer naar de maatschappij en het leren leven met een beperking gemakkelijker wordt.

Eind mei kwamen de initiatiefnemers van de vijf pacten, het ministerie en Platform31, samen met vertegenwoordigers van MKB Toegankelijk, Ieder(in) en de VNG, bij elkaar om de eerste ervaringen uit te wisselen. De komende twee jaar komen de pacten geregeld bij elkaar om hun voortgang te bespreken, zich verder te ontwikkelen en met en van elkaar te leren.

Leer- en ontwikkeltraject op maat

Het ministerie van VWS coördineert sinds een aantal jaar de implementatie van het VN-verdrag inzake de rechten van personen met een handicap. Het ministerie stelt budget beschikbaar om een tiental pacten te ondersteunen en organiseert een kennis- en ontwikkeltraject voor deze pacten. Platform31 organiseert voor het ministerie dit kennis- en ontwikkeltraject.

Platform31 heeft rond veel thema’s en programma’s leer- en ontwikkeltrajecten georganiseerd, waaronder leerkringen en Communities of Practice. Bij zo’n traject werkt Platform31 altijd ontwikkelgericht: de ontwikkelbehoefte en ontwikkelmogelijkheden van de inclusiepacten bepalen de inhoud. Door ruimte te laten voor flexibiliteit, in te spelen op actuele ontwikkelingen en op de wensen en vragen van de deelnemers en door het aanbieden van creatieve werkvormen kunnen de betrokkenen van de pacten optimaal van en met elkaar leren en hun pact verder ontwikkelen.