Ik ben zelf indertijd bij een hospita begonnen. Dat duurde niet lang, een half jaar, maar was wel de eerste stap in mijn wooncarrière, en ik was er toen blij mee. Maar hoe vaak komt dat nu nog voor? Er is echter iets raars aan de hand. Velen kennen het fenomeen hospita, maar er hangt een zweem van ‘iets van vroeger’ overheen. Met beelden van bemoeizuchtige dames op leeftijd, verplichte theekransjes, kwijlende honden en betuttelende regeltjes over geluid en bezoek. Daarmee doen we de hospita zelf en deze vorm van woningdelen tekort.
De woningmarkt is nu anders dan een of twee generaties geleden: ‘moderne’ hospita’s staan doorgaans anders in het leven, huizen zijn veel ruimer, kamers staan ongebruikt, de woningnood is groot, de behoefte lijkt er volop te zijn en het kan allerlei sociale voordelen hebben. Kortom, de hospita van nu woont en is wezenlijk anders dan die van ‘toen’.
Hospitaverhuur kan meer mensen woonruimte bezorgen. En snel. Bouwen duurt lang, terwijl de hospita bij wijze van spreken morgen al kan starten met verhuren. Er is ruimte genoeg: er zijn steeds meer eenpersoonshuishoudens in ruime huizen, vooral door vergrijzing. In een Kamerbrief staat dat “in 2021 naar schatting 944.000 éénpersoonshuishoudens woonden in een woning groter dan 90 m2 én met meer dan 3 kamers.” Ministerie van BZK, Kamerbrief beter benutten bestaande woningvoorraad, 7 mei 2023 1 Er is dus meer dan genoeg ruimte: op papier dan.
Ook is bekend dat ‘de’ Nederlander gemiddeld op 53 m2 woont, zo’n 15 procent ruimer dan onze buurlanden. CBS, Woonoppervlakte in Nederland, 2 juni 2018, gecorrigeerd in oktober 2022 2 Nederlanders hebben gemiddeld ruim twee kamers per persoon ter beschikking; dat is bijna het hoogste aantal in Europa. Eurostat, How crowded and costly are EU’s homes?, 16 juni 2022 3 Het ruimst wonen, inderdaad, alleenstaande dames op leeftijd: de overblijvers uit hun voormalige gezin. Niet zelden zijn bij hen hele bovenverdiepingen beschikbaar.
De meeste ouderen willen desondanks in hun huidige huis wonen: maar dat hoeft niet alleen. Veel van die woningen zouden immers (deels) verhuurd kunnen worden. En dat biedt soelaas voor mensen die snel en voor kortere tijd woonruimte zoeken, zoals (buitenlandse) studenten, nieuwe statushouders, zzp’ers met een tijdelijke baan aan de andere kant van het land, buitenlandse werknemers, oorlogsvluchtelingen, echtscheiders, enzevoort. De hospita zelf is er ook bij gebaat: verhuur zorgt voor meer reuring, minder eenzaamheid en extra inkomsten.
Bureau Choice Inside heeft voor het ministerie van VRO een publieksonderzoek uitgevoerd naar hospitaverhuur. CHOICE Insights + Strategy, Publieksonderzoek hospitaverhuur, in opdracht van ministerie van BZK, 29 februari 2022 4 Daarbij geeft één op de drie respondenten aan eventueel een kamer over te hebben. En 8 procent van de respondenten overweegt om zelf een kamer te verhuren. De belangrijkste drijfveren zijn extra inkomsten en de wens om iets te doen aan het woningtekort. Uiteraard moet je huis ervoor geschikt zijn en natuurlijk zijn er zorgen over het inleveren van privacy.
Maar er liggen onbenutte kansen voor het grijpen. Het ministerie ziet dit ook. Het werkt aan het wegnemen van enkele (juridische) belemmeringen en start een informatiecampagne om de bekendheid met de mogelijkheden van hospitaverhuur en de kennis erover te vergroten. Als onderdeel van die campagne organiseert Platform31 een reeks webinars, telkens gericht op een andere doelgroep of thema. Ik lever daar zelf een bijdrage aan en roep alle betrokken partijen op om hospitaverhuur te stimuleren. Laten we de kansen die het biedt om woningzoekenden snel aan woonruimte te helpen niet over het hoofd zien. Hier ligt letterlijk ruimte. En die moeten we pakken!