De inrichting van de buurt bepaalt hoe mensen bewegen, elkaar ontmoeten, naar voorzieningen als de arts en supermarkt kunnen, activiteiten ondernemen en over een passende woonruimte beschikken. Het beïnvloedt ook in hoeverre inwoners naar elkaar omzien en voor elkaar zorgen. Vergrijzing, individualisering en digitalisering vragen om nieuwe (ruimtelijke) strategieën. BuurtSaam werkt nu met twaalf gebiedscoalities van gemeenten en hun lokale netwerken van bewoners, welzijn, gezondheid, zorg en wonen aan een concrete buurtaanpak, gebiedsvisie of uitvoeringsplan van de woonzorgvisie.
Samen werken aan ontwerp en concrete gebiedsaanpak
BuurtSaam is een initiatief van het College van Rijksadviseurs, Platform31 en LSA bewoners. Dat betekent dat er veel aandacht is voor het ontwerp van de buurt en de rol van de bewoners. Op vijf locaties gaan de deelnemende coalities aan de slag met ontwerpend onderzoek, met medewerking van de Raad voor Volksgezondheid & Samenleving. Hier worden concrete ontwerpvoorstellen voor eigen vraagstukken gekoppeld aan een buurtverhaal van bewoners. Rijksbouwmeester Francesco Veenstra: “Deelnemers krijgen concrete ruimtelijke handvatten in de vorm van een ontwerpvoorstel om de leefbaarheid in gezonde en sociale buurten te stimuleren. Dit kunnen stedenbouwkundige ingrepen zijn en inrichtingsvoorstellen voor de openbare ruimte, maar ook architectonische ingrepen op gebouwniveau. Voor de selectie van gebieden hebben we gelet op landelijke spreiding, variatie aan opgaven en de kwaliteit van aanvraag.”
Werkplaats
Platform31 organiseert daarnaast een werkplaats waarin acht gebiedscoalities werken aan hun lokale doelen en plannen voor leefbare, sociale en inclusieve wijken. Drie daarvan doen ook mee aan het ontwerpend onderzoek. Projectleider Annette Duivenvoorden licht toe: “In de werkplaats helpen we bij ontwikkelen van nieuwe kennis en leren we van elkaar en van de voorbeelden die er al zijn. Samen met de deelnemers bekijken we hoe dit toegepast kan worden in de eigen (nog te ontwikkelen) aanpak. We richten ons op het lokale traject waarbij we vergrijzing en het langer thuis blijven wonen koppelen aan de gebiedsagenda. Op die manier krijgt de sociale, gezonde en seniorvriendelijke leefomgeving een plek in bijvoorbeeld de gebiedsvisie of het uitvoeringsplan van de Woonzorgvisie van een gemeente.”
Bewoners en lokale netwerken betrekken
De coalities waren niet zomaar gesmeed. “Tijdens de werving voor BuurtSaam zagen we dat er veel interesse was voor ons aanbod”, vertelt Annette. “Maar we zagen ook aarzeling in het werkveld. Wie is eigenlijk eigenaar van dit brede onderwerp? We stimuleren de domeinoverstijgende samenwerking tussen het sociale en fysieke domein én we verwachten een belangrijk rol van bewoners en de netwerken in de wijk rond welzijn, gezondheid, zorg en wonen. De coalities die nu zijn gevormd richten zich allemaal op een specifieke buurt of gebied én betrekken daar hun lokale netwerk. Door het organiseren van lokale workshops kijken we komende tijd samen met de deelnemers wat er nodig is voor hun lokale gebiedsaanpak. Gedurende het traject organiseren we daarnaast twee landelijke bijeenkomsten om geleerde lessen en uitkomsten te delen.”
