Een bloeiende gemeenschap en welzijn voorop in de Amandelbloesem

In een hoekje van de buurtkamer ontmoeten we Cobie Westra en Jaap Andrea van Vereniging De Bloesem. Het zijn twee gedreven bestuursleden, met een heldere visie op hun rol. Gedurende het gesprek druppelen er bewoners binnen die zich aan de grote tafel zetten met een kop koffie. Er worden soesjes bij geserveerd omdat een bewoner jarig is geweest. Tegen tien uur gonst het van het gekeuvel van minstens dertig senioren die hier samen de dag beginnen. Voor Cobie is precies het ontmoeten en samen koffiedrinken belangrijk. De buurtkamer is de centrale plek in het woonzorgcomplex. Vroeger was de ruimte het restaurant van het voormalig verzorgingshuis, nu is het multifunctioneel. In een hoek staan beeldschermfietsen, er is een koffiecorner en nog steeds worden er maaltijden geserveerd, drie keer per week.

Cobie: “Voor ons is welzijn belangrijk. Het gaat vóór zorg, want met welzijn stel je zorg uit, waardoor mensen langer zelfstandig zijn.” Langer zelfstandig kunnen wonen, is onderdeel van de missie van Vereniging De Bloesem (en de andere betrokken partners). “Het is wat mensen willen, zelfstandigheid en autonomie vinden ze belangrijk. Ze willen niet afhankelijk zijn”, zegt Cobie. De activiteiten van de vereniging zijn gericht op ontmoeten en welzijn. Als we aan het eind van het gesprek de ruimte verlaten zien we in de wintertuin een dozijn mensen stoelyoga doen. Cobie is zich heel goed bewust van de vitale rol die De Bloesem speelt in het complex. Het is ook wat ze wil meegeven aan andere welzijnsverenigingen: “Claim je positie, je bent belangrijk.”

Transitie met behoud van gemeenschapsgevoel

Toen in 2013 het klassieke bejaardenhuis werd afgeschaft, kwamen aanleunwoningen en de woontoren die nu ’t Vinkennest heet, leeg te staan, vertellen directeur Cécile Engelsma en projectregisseur Ron Kerssens van WormerWonen. Het was verouderd, en de toenmalige eigenaar had geen middelen om te renoveren. Aanvankelijk wilde het buurtinitiatief Vereniging De Bloesem het overnemen, maar zij kregen de business case niet sluitend. Zo kwam WormerWonen in beeld als vastgoedpartij. Zij zagen in het pand de potentie om het te renoveren tot moderne zorggeschikte appartementen. Zij deden dat in samenwerking met onder andere de gemeente Zaanstad, De Bloesem en de Zorgcirkel. In een deel van het complex zijn ook appartementen van stichting Mies ondergebracht (beschermd wonen voor jongvolwassenen). Cécile erkent volmondig dat het De Bloesem was die in de periode van herontwikkeling een essentiële schakel was in de continuïteit, waardoor gemeenschapsgevoel behouden bleef. In 2022 werd ook de nieuwbouw woontoren de Florissant opgeleverd. Zo ontstond er een mooi wooncomplex voor senioren mét en zonder zorgbehoefte.

Voor WormerWonen past het investeren van tijd en geld in De Amandelbloesem – en de samenwerking met de Zorgcirkel, stichting Mies en De Bloesem – bij hun maatschappelijke opdracht. Met alle betrokken partijen hebben ze regelmatig strategisch overleg over de richting van de samenwerking. Het liefst ziet WormerWonen ook dat de Zorgcirkel ook 24-uurs zorg gaat leveren. Als dat lukt is het complex echt levensloopbestendig. Wat ook nog kan verbeteren is de samenwerking met stichting Mies. Het blijkt moeilijker dan verwacht om de gedroomde synergie tussen senioren en de bewoners van Mies, te laten floreren.

Toewijzen appartementen

De appartementen in De Florissant zijn gewild bij mensen die op zoek zijn naar een seniorenwoning. De wachtlijst telt meer dan 250 kandidaten. Het verloop is relatief laag, er komen hooguit twee appartementen per maand vrij. Yvonne van der Giezen en Mieke Kauwen zijn verhuurconsulenten van de Zorgcirkel die de wachtlijst beheren en de selectie voorbereiden. Als eerste doen ze een inkomenstoets met de normen van Passend Toewijzen. Aanvullend hanteren zij een verdeelsleutel die is vastgelegd in een samenwerkingsovereenkomst tussen o.a. De Bloesem, WormerWonen en de Zorgcirkel. De verdeling bestaat uit 55 procent mensen zijn met een zorgvraag, en 3 keer 15 procent voor andere groepen, waaronder vrijwilligers bij De Bloesem, mensen met een indicatie van het sociaal wijkteam en jongere mensen (55+) uit de buurt, vaak mensen die eenzaam zijn. “We streven naar deze balans op het niveau van beide wooncomplexen, maar ook proberen we deze verdeling per etage te realiseren”, zegt Yvonne van der Giezen. “Het is net een lastige sudoku die we moeten oplossen”. De keuze wordt uiteindelijk gemaakt door de selectiecommissie, waarin ook de bewonersvereniging zitting heeft. Waar De Bloesem aanhaakt op intrinsieke motivatie om elkaar onderling te steunen, kijken de woonconsulenten ook naar de bereidheid om actief te zijn voor het collectief. Iemand die zegt op dat gebied niets te willen, zakt toch een plaatsje op de wachtlijst.

Buurthuissubsidie en vrijwilligers

Vereniging De Bloesem (200 betalende leden) ontstond in 2016 naar aanleiding van de sluiting van een zorgcentrum met een belangrijke ontmoetingsfunctie. De vereniging is uitgegroeid tot een volwaardige vrijwillige welzijnspartij die tal van activiteiten aanbiedt. Zij huren de ontmoetingsruimte (De Buurtkamer) van WormerWonen en huren een kok in die drie keer per week 40 à 50 warme maaltijden bereidt. Ook de yoga- en gymdocent worden door de Bloesem ingehuurd. Ze vragen jaarlijks bij de gemeente een buurthuissubsidie aan om de activiteiten te financieren. Cobie ziet het liefst een structurele subsidie, dat is minder gedoe, maar vooral een erkenning van de waarde van de vrijwillige inzet. Die waarde ligt ook vast in de samenwerkingsovereenkomst. Volgens Cobie is zo’n overeenkomst belangrijk: “Als het nieuwe eraf is, loop je het risico dat de aandacht verslapt. Zo’n samenwerkingsovereenkomst helpt om elkaar scherp en betrokken te houden.”

Een van de uitdagingen waar De Bloesem voor staat is het op peil houden van het vrijwilligers bestand. De pool van zo’n 70 mensen vergrijst en het is niet vanzelfsprekend om nieuwe aanwas te werven. De opvattingen over vrijwilligerswerk veranderen, mensen binden zich niet meer levenslang aan één club. Een van de verjongingskuren is dat De Bloesem een erkend leerbedrijf is geworden. Het afgelopen jaar hadden ze drie stagiaires van zorg en welzijn, één ervan is als vrijwilliger blijven hangen omdat ze het gezellig vindt.