In oktober 2023 publiceerde INretail een handreiking voor woonwinkelclusters in de veranderende stad. Deze handleiding biedt gemeenten, projectontwikkelaars en anderen richtlijnen voor een betere inpassing van woonwinkelclusters in stedelijke gebieden. Door de woningnood moeten gemeenten op zoek naar geschikte bouwlocaties, wat vaak ten koste gaat van woonwinkelclusters. De publicatie laat zien dat dit niet zo hoeft: dat je gebieden waar woonwinkelclusters zijn gevestigd voor meerdere doeleinden kunt gebruiken. Dat kan de levendigheid van het gebied enorm verbeteren. Zo is er een aantal woonwinkelclusters dat ook voor woningbouw kan worden benut, maar inpassing hiervan is niet gemakkelijk. Een andere interessante combinatie is met sportclubs, zoals een fitnessclub. Met als bijzonder voorbeeld de voetbalvelden bovenop IKEA Utrecht. Of de combinatie met kantoren en horeca. Ook loont het om te kijken naar meer intensief gebruik gedurende de avonduren en de weekenden, op tijden waarop de woonwinkels zijn gesloten.
Hoe komt het dat we de waarde van woonwinkelclusters dan toch niet voldoende benutten? Het antwoord is niet eenduidig. Het heeft er onder andere mee te maken dat gemeenten de economische meerwaarde van woonwinkels niet altijd inzien. Terwijl woonwinkels juist belangrijk zijn voor de economie van een stad of regio. Immers, waar retail een steeds groter deel van de omzet online realiseert, zien we dat woonwinkels nog steeds de meeste omzet offline maken: omdat klanten liever naar de fysieke winkel komen dan via internet bestellen. Voordat ze een stoel of een bank of keuken kopen.Ze willen geadviseerd worden over de opstelling, voelen hoe een bank zit en met eigen ogen zien of de kleur wel passend is bij de rest van het interieur.
Ondanks hun economische en sociale waarde krijgen woonwinkelclusters niet de aandacht die ze verdienen. Vaak is er sprake van verstening, een tekort aan groen en weinig schaduw Woonwinkelclusters worden te vaak nog als verblijfsruimte niet voldoende gewaardeerd en daardoor ook niet meegenomen in bijvoorbeeld klimaatadaptieve maatregelen.
En dat is een gemiste kans. Platform31 en InRetail hebben goede voorbeelden van hoe het beter kan. Benut die.