De maatschappelijke rol van religieuze organisaties

In de participatiesamenleving kunnen burgers minder hulp van de overheid verwachten. Daarnaast brachten en brengen de verschillende migrantenstromen die in Nederland arriveerden en arriveren hun kerken mee. Veel Amsterdammers met een migratieachtergrond zoeken hulp en ondersteuning bij deze kerken en religieuze organisaties.

Ook binnen de traditionele kerken worden vernieuwingen zichtbaar. In Amsterdam blijkt dit bijvoorbeeld uit de aanwezigheid van een groeiend aantal aan de Protestantse Kerk Nederland gelieerde jeugdige religieuze leefgemeenschappen. Het gaat om nieuwe verbanden van kleine collectieven die maatschappelijk van betekenis willen zijn voor hun buurt- en stadgenoten. Zij willen met hun geloof in het alledaagse leven iets doen, en het niet beperken tot een uurtje kerkgang op zondag. Dezelfde houding vinden we bij de talrijke migrantenkerken van de stad.

Uit de verkenning blijkt dat de lokale overheid meer dan voorheen geïnteresseerd is in de maatschappelijke rol die religieuze organisaties vervullen. Veel gemeenteambtenaren behoren tot een generatie die zich in hun jeugd hebben losgemaakt van de kerk. Ze zijn vervolgens vervreemd van de kerk en alles wat daarmee te maken heeft. Dit is aan het veranderen. Er is meer waardering en belangstelling voor de maatschappelijke rol van kerken en ook voor de vraag hoe de gemeente de samenwerking met hen kan versterken.

Bij het verstevigen van de samenwerking speelt een rol dat binnen de centrale stad en in de stadsdeelkantoren steeds meer ambtenaren met een migratieachtergrond werkzaam zijn. Zij zijn goed ingevoerd in delen van de religieuze infrastructuur. Daarnaast kwamen in de verkenning de namen van burgemeester Van der Laan en zijn voorganger Cohen regelmatig naar voren. Beide sociaaldemocratische burgemeesters investeerden stevig in contacten met de verschillende religieuze denominaties in de stad. Hun voorwerk vraagt verdieping en versterking.