Een thuis voor iedereen
Flevoland is sinds 1986 officieel de twaalfde provincie van Nederland. Het telt zes gemeenten. “Flevoland was onderdeel van een proef van het Rijk om minder intramurale tehuizen te bouwen. Tegelijkertijd zag de provincie de laatste jaren de vergrijzing hard groeien. Daarnaast bleek de voorraad levensloopbestendige woningen ook klein. Het was niet moeilijk om te bedenken dat dit op lange termijn problemen zou gaan opleveren”, aldus Smets. “Dit was voor de provincie voldoende grond om een verkennend onderzoek uit te voeren.”
“Er is landelijk een groot woningtekort. Het Rijk vroeg in 2021 of de provincie Flevoland een bijdrage wilde leveren aan het oplossen van dit woningtekort. Dat resulteerde in een bod van 100.000 woningen vanuit de provincie. Dat werd het project Flevoland bouwt voor Nederland. We gingen aan de slag, maar die woningen kun je niet zomaar gaan bouwen. Daar is echt meer voor nodig”, vertelt Smets.
“Als provincie heb je eigenlijk drie taken: kennis maken, kennis delen en zorgen voor kaders. Als provincie willen we zowel juridisch als in dit geval letterlijk ruimte bieden om te bouwen. We gaan niet op de stoel van de gemeente zitten en bepalen waar wat gebouwd wordt. We streven ernaar gemeenten zo goed mogelijk te faciliteren.”
“Gelukkig heeft Flevoland als pioniers provincie een traditie van (gelijkwaardige) samenwerking tussen provincie en gemeenten. Wij zijn in gesprek gegaan met de gemeenten om op te halen waar ze behoefte aan hadden. Zo konden we ze veel beter ondersteunen. De gemeenten gaven aan dat ze graag ondersteuning wilden op het gebied van duurzaamheid, innovatie, human capital en de huisvesting van aandachtsgroepen.”
Smets: “We hebben vervolgens een woonagenda (pdf) opgesteld. Daar staat uiteraard veel meer in dan alleen de realisatie van 100.000 woningen. Het gaat om méér dan alleen goede woningen. Het gaat ook om wonen op een plek van waaruit je makkelijk je werk, scholen en andere voorzieningen kunt bereiken, en waar ook een mooie (natuurlijke) omgeving is. De Flevolandse woonagenda brengt de realisatie van dit alles dichterbij.”
“Die woonagenda zijn we vervolgens per agendapunt beginnen te verwerken”, zegt Smets. “Voor wonen en zorg betekende dit dat we eerst een kwantitatief onderzoek (pdf) hebben laten uitvoeren. Hoeveel woningen zijn waar nodig? Iedereen moest dezelfde taal gaan spreken: over welke groepen, woonvormen en vormen van zorg en begeleiding hebben we het? Dat onderzoek is inmiddels afgerond.”
“De vervolgstap was het starten van een kwalitatief onderzoek. Dat is nu ook bijna afgerond. Hierin zetten we de mens centraal. Wat wil de bewoner? Welke voorzieningen hebben ze nu nodig? En welke op de langere termijn? Het onderzoek levert belangrijke inzichten op. Zo zien we bijvoorbeeld dat hoe zwaarder de zorgbehoefte is, hoe meer vraag er is naar geclusterd aanbod in de directe woonomgeving.”
“Samenwerking kun je niet zomaar afdwingen. Je moet elkaars vertrouwen winnen en geduld hebben.”
“Wat ik heel mooi vind om te zien, is dat minister de Jonge nu veel zaken agendeert die wij in onze woonagenda ook hebben staan. Wat bij ons naar voren kwam als belangrijk vanuit het project Flevoland bouwt voor Nederland, is nu een landelijke opgave”, glimlacht Smets. “Dat de minister dit agendeert helpt ons om nog meer samen op te trekken en nog meer te kunnen versnellen.”
“We lopen dus, onbedoeld, voor op een aantal zaken. Maar dat betekent zeker niet dat we klaar zijn. Of dat we niet kunnen leren van regio’s die nog moeten starten, of die een heel andere aanloop hebben gehad dan wij. Kennisuitwisseling is en blijft verschrikkelijk belangrijk.”
“Voor het realiseren van een regionale woonzorgvisie en het vervolgens uitvoeren daarvan is goede samenwerking nodig. Tussen gemeente en provincie, maar ook zorgaanbieders en corporaties zijn belangrijke spelers. En die samenwerking kun je niet zomaar afdwingen. Je moet elkaars vertrouwen winnen en geduld hebben. Veel geduld. Samen koffie drinken helpt”, lacht Smets.
In deze informatievideo vat Anton Smets tijdens een van de koplopers bijeenkomsten de aanpak van de provincie Flevoland kort samen. Hij vertelt over wat er al gedaan is, wat ze willen bereiken, en hoe belangrijk en waardevol samenwerking is.
Anton Smets, programmaleider gebiedsontwikkeling, woningmarkt en wonen & zorg voor de provincie Flevoland.
Het innovatieprogramma Een thuis voor iedereen is een samenwerking van Platform31, de ministeries van BZK, VWS, JenV, SZW, OCW, brancheorganisaties IPO, VNG, Aedes, de G4 en de G40 om de huisvesting voor kwetsbare mensen te verbeteren.
Het ministerie van BZK richtte het Online Kennis- en Expertisecentrum Een thuis voor iedereen (OKEC) in. Dit is een digitaal platform waar alle informatie over wet- en regelgeving, financiële regelingen, expertteams, handreikingen en praktijkvoorbeelden rondom de huisvesting van aandachtsgroepen en ouderen te vinden zijn. Ook vind je hier de laatste activiteiten en ontwikkelingen. Zo worden provincies, gemeenten, woningcorporaties, projectontwikkelaars en maatschappelijke organisaties bij de huisvesting van kwetsbare mensen extra ondersteund.
