AgendaMasterclasses: gemeenten aan de slag met woningdelen en woningsplitsen

Reeks bijeenkomsten Woningvoorraad benutten Huisvesting aandachtsgroepen

Masterclasses: gemeenten aan de slag met woningdelen en woningsplitsen

22 mei 2025, 12 juni 2025 & 7 oktober 2025

10:00-15:00 Den Haag e.a.

In samenwerking met

G40-Stedennetwerk

Gemeenten hebben een sleutelrol bij woningdelen en woningsplitsen. Hoe makkelijker het voor particulieren, woningcorporaties, marktpartijen of huurders is om woningen te delen en splitsen, hoe eerder en vaker ze dat zullen doen. Platform31 publiceerde een handreiking voor gemeenten met dertig tips en aanbevelingen hoe zij woningdelen en woningsplitsen mogelijk én gemakkelijker kunnen maken. Voor G40-gemeenten (en in overleg voor andere gemeenten) organiseert Platform31 een serie van drie masterclasses die gemeenten verder helpt om concreet aan de slag te kunnen.

Achtergrond

Woningdelen en woningsplitsen draagt bij aan het oplossen van het woningtekort. En veel varianten kosten weinig geld en moeite. Gemeentelijke regelgeving en beleid kan het beter benutten van de bestaande voorraad maken of breken. Het omgevingsplan (voormalig bestemmingsplannen) staat woningdelen of woningsplitsen niet altijd toe. Naast een omgevingsvergunning kan er ook nog aanvullend een omzettingsvergunning (verkamering) of een woningvormingsvergunning (splitsing) nodig zijn voor bepaalde categorieën schaarse woningen, of voor wijken waar de leefbaarheid onder druk staat. Soms zijn vergunningen wenselijk, maar vaak ook niet, en zijn er andere oplossingen en beheermaatregelen mogelijk.

Ook te strakke beleidsregels kunnen woningdelen en woningsplitsen in de weg zitten. Te strakke regels betekent echter minder of onbenutte woonruimte. Daarom pleiten we voor lokale afweging per woningdeelvariant die ook per gebied/wijken binnen een gemeente kan verschillen. In de masterclasses gaan we met elkaar in gesprek en aan de slag hoe je als gemeente woningdelen en woningsplitsen mogelijk en gemakkelijker kunt maken. Dit doen we op een interactieve manier.

Voor wie?

De masterclasses zijn bedoeld voor G40-gemeenten die:

bezig zijn met, of aan de slag willen met één of meerdere vormen van woningdelen en/of woningsplitsen;
een hoge bouwopgave hebben; of
juist beperkte (bouw)ruimte hebben én meer inzicht willen krijgen in wat het inzetten op woningdelen en -splitsen de gemeente oplevert.

De masterclasses zijn interessant voor:

beleidsadviseurs uit het ruimtelijk en woondomein, zoals beleidsadviseurs en strategen wonen of ruimtelijke ordening, planologen, coördinatoren en plantoetsers vergunningen, handhaving of woningbouwtoezicht;
adviseurs uit het sociaal domein die zich bijvoorbeeld bezighouden met het huisvesten van aandachtsgroepen.

We moedigen gemeenten aan met met maximaal drie collega’s uit verschillende domeinen te komen, zodat het gesprek tussen fysiek (wonen en ruimtelijke ordening), fysiek én sociaal en tussen beleid en uitvoering plaatsvindt. De masterclass over de juridisch-planologische mogelijkheden is ook interessant voor ruimtelijke ordeningsjuristen en juristen met kennis van de Huisvestingswet.

Let op: we vragen iedere deelnemer om zich afzonderlijk in te schrijven.

In overleg met de organisatie kunnen ook gemeenten die geen lid zijn van het G40-stedennetwerk deelnemen. Neem hierover contact op met Myrthe Sietsma.

Wat levert deelname jou op?

Met de opbrengsten uit de masterclasses kunnen bestuurders, beleidsadviseurs, juristen en medewerkers van gemeenten aan de slag met het faciliteren en stimuleren van de verschillende woningdeelvarianten en/of woningsplitsen.

Programma

De masterclasses zijn afzonderlijk van elkaar bij te wonen. Het is niet verplicht om de hele reeks te volgen.

Masterclass 1: Aan de slag met woningdelen en woningsplitsen! Ambities verankeren, promoten en ondersteunen
Masterclass 2: Woningdelen juridisch-planologisch mogelijk én gemakkelijker maken
Masterclass 3: Aanpalend beleid

In deze masterclass staan we stil bij het nut en de noodzaak van woningdelen en woningsplitsen. We gaan aan de slag met de vraag hoe je woningdelen en woningsplitsen kunt agenderen en prioriteren in de gemeente waarvoor je werkt. Hoe realiseer je een beweging van ‘nee, tenzij’, naar ‘ja, tenzij’? Voor welke woningdeelvarianten kies je en wat vraagt dat van je organisatie: wat en wie heb je daarvoor nodig? Deelnemers hoeven zelf niet het wiel uit te vinden: wij delen onze concrete tips en bespreken met elkaar en gaan aan de slag met hoe deelnemers woningdelen en -splitsen onderdeel kunnen maken van hun woningmarkt-/volkshuisvestelijke strategie.

Tijdens de masterclass komen onderstaande onderwerpen en vragen die aan bod.

Agenderen, prioriteren en verdieping in de mogelijkheden

We zoomen eerst in op de context van de huidige trends, ontwikkelingen en uitdagingen op het gebied van woningdelen en woningsplitsen. Waarom zou je in moeten zetten op deze vormen van beter benutten en welke keuzes moeten en kunnen gemeenten maken? Welke woningdeelvarianten zijn er? In wat voor wijk en type bezit kan welke variant en welke variant is geschikt voor welke doelgroep? En hoe kom je in de ‘doe-stand’ met elkaar?

Verankering ambitie

Als je meer aan woningdelen en woningsplitsen wilt doen, hoe kun je ervoor zorgen dat dit onderdeel gaat uitmaken van je strategie en in je omgevingsvisie en woonvisie landt? We staan met de deelnemers stil bij deze vraag. Aandachtspunt daarbij is omgaan met weerstand. Sommige angsten zijn terecht, andere niet. We staan hierbij stil, wisselen onderling kennis en ervaring uit en zoomen in op de gebiedsgerichte aanpak, kanskaarten en gelaagde analyse.

Promotie

Het mogelijk en makkelijker maken van varianten van woningdelen en woningsplitsen is mooi, maar initiatiefnemers in je gemeente moeten ook weten wat de mogelijkheden zijn. We laten praktijkvoorbeelden zien hoe je in gesprek kunt gaan met bewoners en initiatiefnemers zoals particuliere huiseigenaren, beleggers en corporaties. Wat heeft de gemeente van hen nodig en hoe kan de gemeente hen verder helpen, zodat de aanvragen voor woningdeelvarianten ook daadwerkelijk binnenstormen en daarmee woningzoekenden ook echt geholpen worden?

Begeleiden van initiatiefnemers

Initiatiefnemers moeten weten bij wie ze terecht kunnen voor vragen over regels en procedures rondom deze woonvarianten. We laten zien hoe gemeenten dit kunnen doen en wisselen onderling deze en andere ideeën uit.

In deze masterclass staat de regelgeving die woningdelen en woningsplitsen (on)mogelijk maakt centraal. Gemeenten hebben veel ruimte om te sturen op hun lokale woonbeleid. Welke regelgeving kun je daarvoor inzetten en moet je aanpassen? Wat zijn de verschillende ‘smaken’, aan welke knoppen kun je draaien? Wat is wanneer optimaal? Welke voorwaarden stel je vooraf, en welke beheermaatregelen en beleidsinstrumentarium heb je nog achter de hand voor onvoorziene ongewenste neveneffecten? We voeren het gesprek over de vraag welke varianten van woningdelen en woningsplitsen je (meer) vrij kunt laten en welke niet, en onder welke voorwaarden? En hoe je dat juridisch-planologisch verankert (binnen het omgevingsplan en de huisvestingsverordening).

Tijdens de masterclass komen onderstaande onderwerpen en vragen die aan bod.

Mogelijkheden om te sturen via de Omgevingswet (omgevingsplan) 

Er is behoorlijk wat beleidsruimte om te sturen op woningdelen en woningsplitsen in het omgevingsplan. Gemeenten kunnen spelen met functiebepalingen, definities en voorwaarden in het omgevingsplan. We lichten het ‘smakenpalet’ toe op welke manier je woningdelen en woningsplitsen kunt:

vrijlaten of gericht toestaan;
toestaan onder voorwaarden;
toestaan na een omgevingsvergunning (en/of huisvestingsverordening);
verbieden;
en gaan de slag en in gesprek met elkaar om te bepalen welke woningdeelvariant je waar (gebiedsgericht) wel en niet kunt vrijlaten (onder voorwaarden), of juist moet vergunnen.

Mogelijkheden om te sturen via de Huisvestingsverordening 

Naast het sturen via het omgevingsplan, is het ook mogelijk om te sturen via de huisvestingsverordening. Ongeveer de helft van de Nederlandse gemeenten heeft een huisvestingsverordening. Het is een bijstuur-instrument om te sturen op de schaarse woningvoorraad en ongewenste neveneffecten op de leefbaarheid. We gaan in op de mogelijkheden die de huisvestingsverordening biedt om woningdelen en woningsplitsen vrijer te laten en/of te reguleren, en voor welke woningcategorieën je dat waar wel (en niet) doet, maar ook wat je (beter) in het omgevingsplan regelt.

Beheermaatregelen

We gaan met elkaar in gesprek over welke vormen je vrij kunt laten. Daarbij houden we oog voor de leefbaarheid. Gemeenten hebben verder diverse beheermaatregelen en ander beleidsinstrumentarium achter de hand om ongewenste neveneffecten van woningdelen en woningsplitsen in te dammen, achteraf of vooraf. We verkennen de mogelijkheden die er zijn om bij te sturen op het moment dat je ongewenste neveneffecten ervaart, of vooraf al met maatregelen op voorziene neveneffecten. Daarbij kijken we ook naar aanpalend beleidsinstrumentarium, zoals naast de huisvestingsverordening ook opkoopbescherming of verhuurvergunning voor arbeidsmigranten.

Deze masterclass is een verdiepingsbijeenkomst over de samenhang tussen woningdelen en woningsplitsen en aanpalend beleid binnen de gemeente. In de tweede masterclass gaan we hier beperkt op in. Dit onderwerp verdient echter aandacht. Hoe ga je bijvoorbeeld om met parkeernormen, (fiets)parkeren, leefbaarheidsvraagstukken en (angst voor) mogelijke misstanden bij woningdelen en woningsplitsen? We vullen de masterclass precies in aan de hand van openstaande behoeften uit de eerste en tweede masterclass.

Tijdens de masterclass komen waarschijnlijk onderstaande onderwerpen en vragen die aan bod.

Parkeren vs. wonen 

In de gesprekken over de inzet van schaarse ruimte lijkt het parkeren van je auto voor de deur soms belangrijker dan woningzoekenden die geen woonruimte hebben een woonplek te bieden. Regels rondom parkeren zijn in veel gemeenten nog star en daaraan sleutelen maakt soms een hoop emoties los bij bewoners. Je kunt je afvragen of een extra parkeerplek nodig is bij het splitsen van een woning en zeker bij het delen van woningen. In de masterclass kijken we naar slimme oplossingen en denkrichtingen om het belang van het oplossen van de woningnood te vergroten ten opzichte van het hebben van een eigen parkeerplek (in de buurt). Ook het voorkomen van (fiets)parkeeroverlast en herinrichting van de openbare ruimte komt aan de orde.

Leefbaarheidsvraagstukken 

Een veelgehoord argument om woningdelen en woningsplitsen aan banden te leggen is dat het de leefbaarheid in gevaar brengt. Er zijn mogelijke negatieve effecten van ongecontroleerde woningdelen, maar het is niet per definitie zo dat woningdelen en splitsen tot leefbaarheidsissues leidt. Het is daarom belangrijk te kijken naar wat mogelijk is binnen een bepaald gebied (wijk) of soms zelfs straat. Er zijn allerlei beheermaatregelen om hiermee om te gaan. We behandelen deze beheermaatregelen en de beleidsinstrumenten die je daarvoor in kunt zetten.

(Angst voor) mogelijke misstanden 

Een ander argument om woningdelen niet toe te staan is dat gemeenten bang zijn voor misstanden, vooral bij kamergewijze verhuur. Deze vraag komt ook aan bod in masterclass twee, maar vraagt mogelijk om meer verdieping. Sinds 2024 is de Wet betaalbare huur van kracht en kunnen gemeenten zelf handhaven op pandeigenaren die te hogen huren vragen. Betekent dit dat het reguleren van woningdelen niet of minder nodig is? Waarom wel/niet?

Locatie

De eerste masterclass vindt plaats bij Platform31 in Den Haag. De locaties van de tweede en derde masterclass worden in overleg met de deelnemende gemeenten bepaald.

Masterclass	Datum	Tijd	Locatie
1. Aan de slag met woningdelen en woningsplitsen! Ambities verankeren, promoten en ondersteunen	Donderdag 22 mei	10:00-15:00	Platform31, Waldorpstraat 80, Den Haag
2. Woningdelen juridisch-planologisch mogelijk én gemakkelijker maken	Donderdag 12 juni	10:00-15:00	N.t.b.
3. Aanpalend beleid	Dinsdag 7 oktober	10:00-15:00	N.t.b.

Contact

Myrthe Sietsma 06 57 94 30 86 E-mail LinkedIn

Inschrijven/Aanmelden