Tool Huisvesting aandachtsgroepen Inclusiviteit en sociale cohesie

Leidraad biedt zeven bouwstenen voor toegankelijk en inclusief bouwen

16 april 2025 | Leestijd: 3 minuten
Toegankelijk bouwen begint niet met normen, maar met mensen. De Leidraad Toegankelijk Bouwen laat zien hoe je écht inclusief ontwerpt en bouwt. Zeven bouwstenen maken helder wat daarvoor nodig is: van het betrekken van ervaringsdeskundigen tot het verankeren van toegankelijkheid in beleid, ontwerp en uitvoering. Met deze leidraad krijgen gemeenten, woningcorporaties, architecten en andere betrokkenen handvatten, tips en praktijkervaringen die nodig zijn om verschil te maken in de bouwketen en de samenwerking te versterken.

Auteur(s)

Het tekort aan toegankelijke woningen is groot. Terwijl in Nederland 2,5 miljoen mensen met een beperking wonen. Hoe je bijdraagt aan de oplossing laat de nieuwe online Leidraad Toegankelijk Bouwen zien. De leidraad geeft informatie over normen maar ook over hoe je een inclusief bouwproces organiseert. “Betrek altijd ervaringsdeskundigen bij je ontwerp. Want zij kunnen vanuit hun eigen ervaring uitleggen wat beter kan in de gebouwde omgeving”, licht Claartje Sadée van initiatiefnemer Ieder(in) toe.

Zeven bouwstenen voor een inclusief proces

In zeven bouwstenen zet de Leidraad op een rij wat nodig is voor een inclusief bouwproces. Alle betrokken partijen in de bouwketen, krijgen handvatten voor samenwerking met toegankelijkheidsadviseurs en mensen met een beperking. En je krijgt aanknopingspunten hoe je toegankelijk bouwen en wonen kunt verankeren in je visie, strategie en beleid.

De Leidraad is ontwikkeld door Ieder(in) en Cliëntenbelang Amsterdam. Zij vertegenwoordigen mensen met een beperking. “In de leidraad vind je allereerst informatie over toegankelijkheidsnormen, die was behoorlijk versnipperd. We voegen daar iets belangrijks aan toe, namelijk het samenwerken met ervaringsdeskundigen in het ontwikkeltraject. Want dan wordt het gebouw écht toegankelijk en gebruiksvriendelijk. Ideaal gesproken verbind je hen aan elke bouwfase, maar je kunt ook starten met het vragen van feedback op de schetsontwerpen”, aldus Sadée. “Of je begint met een kennis- en bewustwordingssessie met een toegankelijkheidsexpert en ervaringsdeskundigen.”

NEN 9120

In de leidraad is een verwijzing naar de nieuwe toegankelijkheidsnorm opgenomen. De NEN Toegankelijkheid van Gebouwen (9120) is nu nog een vrijwillige norm, in aanvulling op het Besluit Bouwwerken Leefomgeving (BBL). Ieder(in) wil dat deze norm uiteindelijk wettelijk verplicht wordt en zal zich daarvoor de komende jaren inzetten. Geïnteresseerden kunnen binnenkort een webinar of training volgen. Op de website van de NEN volgt binnenkort meer informatie.

Denk verder dan de bouwkundige norm

“Bouwkundige normen zijn technische normen zoals afmetingen, hellingshoeken, kleurcontrasten, hoogte van drempels etc. Maar daar kan je nooit helemaal compleet in zijn. Door in gesprek te gaan met ervaringsdeskundigen word je je bewust van hoe mensen een woning of gebouw gebruiken en wat ze nodig hebben. Dan gaat het om simpele zaken zoals het aantal stopcontacten dat nodig is voor de dagelijkse verzorging of de afstand tussen de woning en de mobiliteitshub waar je moet parkeren. Het helpt enorm als de ontwikkelaar of architect deze route aflegt met de ervaringsdeskundigen. Een deel zit in de norm, maar je kunt niet alle situaties voorzien. Bewustwording is dus belangrijk”, legt Sadée uit.

“Ik maakte het zelf nog mee bij ons personeelsuitje naar een museum. Omdat het toegankelijke toilet achter in het gebouw was weggestopt, miste een rolstoelgebruiker de helft van de excursie. Dus zorg voor een gelijkwaardige oplossing waardoor mensen met een beperking volwaardig meedoen. Het helpt als de partijen in de bouwketen in gesprek gaan met ervaringsdeskundigen. Hoe je dat doet, lees je in leidraad.”

De Leidraad Toegankelijk Bouwen is ontwikkeld door Ieder(in) en Cliëntenbelang Amsterdam. Dit gebeurde in samenwerking met een klankbordgroep van stakeholders uit de bouw en vertegenwoordigers van mensen met een beperking en ouderen.

Deelnmeers waren toegankelijkheidsexperts, VACpunt Wonen, Accessibility, PBT consult, BNA, Woonbond, Aedes, Apcg, SOLGU, Oogvereniging, DON, Landelijke seniorencoalitie, Platform31, ZorgSaamWonen, VGN, gemeente Arnhem, Ymere, Portaal Arnhem-Nijmegen.

Contact

Netty van Triest 06 57 94 35 26 LinkedIn

Ontvang nieuws van Platform31

Nieuws, publicaties en bijeenkomsten van Platform31 automatisch in jouw mailbox? Meld je dan aan voor onze tweewekelijkse nieuwsbrief over actuele ontwikkelingen in stad en regio.

Bekijk al onze nieuwsbrieven en updates

"*" geeft vereiste velden aan