Verkenning woon-werkbalans: steden en regio’s op zoek naar evenwicht

Focus op stedelijke regio’s

In opdracht van het G40-stedennetwerk zochten wij uit hoe er vanuit verschillende steden en regio’s tegen dit vraagstuk aangekeken wordt. Er is voor gekozen om in te zoomen op drie sterk stedelijke NOVEX-regio’s, en een zestal G40-steden daarbinnen. Binnen de Metropoolregio Amsterdam zijn dat Almere en Zaanstad, binnen de Zuidelijke Randstad Delft en Zoetermeer, en binnen Stedelijk Brabant Oss en Tilburg.

Geen eenduidige definitie of dynamiek

Hoe je de woon-werkbalans definieert hangt in belangrijke mate af van het schaalniveau waarop je in- of uitzoomt. Daarnaast kan een kwalitatieve benadering van de woon-werkbalans andere beelden opleveren dan wanneer sec gekeken wordt naar hoe het aantal woningen en het aantal banen zich tot elkaar verhoudt.

Studies uit het verleden hebben aangetoond dat met name in de Randstad sturen op de woon-werkbalans ingewikkeld is. Dit heeft te maken met de polycentrische stedelijke structuur en de onderlinge nabijheid en verbondenheid.

Redenen om te sturen

Desondanks zijn er een aantal redenen om te sturen op een evenwichtige balans tussen wonen en werken. Wanneer dit niet gebeurt is de kans namelijk groot dat er grote verschillen ontstaan tussen woon- en werksteden, met als gevolg verkeerscongestie, vervoersarmoede, kansenongelijkheid en een gebrek aan leefbaarheid en voorzieningen. Vooral praktisch en lager opgeleiden zijn gebaat bij de nabijheid van relevant werk.

Meerkernige regio’s

Op basis van verkennend onderzoek blijkt dan ook dat het thema leeft in zowel regionale als lokale beleidskringen. De drie stedelijke NOVEX-regio’s kijken strategisch vooruit en hebben de ambitie de woon-werkbalans evenwichtig in de bredere ruimtelijke puzzel in te passen. Vooral de Metropoolregio Amsterdam heeft het thema nadrukkelijk op de beleidsagenda staan.

Functiemenging en werklocaties

In de steden zelf wordt, ongeacht de specifieke stedelijke context, nadrukkelijk ingezet op het dichter bij elkaar brengen van wonen en werken. Bij de (her)ontwikkeling van wijken is functiemenging het uitgangspunt. Gemeenten zijn momenteel volop zoekende naar manieren om dit samen met ontwikkelaars te kunnen realiseren.

Tegelijkertijd wordt er vanuit het beleidsdomein economie voor gewaarschuwd dat om voldoende stuwende én praktische werkgelegenheid te behouden, nu en in de toekomst, de ruimte op bedrijventerreinen naast beter benut ook beter beschermd moeten worden. Om diezelfde reden zetten veel G40-steden in op de ontwikkeling van campuslocaties, en denken zij na over welk type woonmilieu het best aansluit bij de economische ambities.

Nieuwsgierig om verder te lezen en meer te weten te komen over inspirerende praktijkvoorbeelden, en waar steden en regio’s behoefte aan hebben? Download hieronder de publicatie.