De nieuwe woonwijk Haansberg komt naast het bestaande bebouwde gebied van Etten-Leur. Het ligt op loopafstand van het station en grenst aan het groene buitengebied. Het wordt een groene dorpse wijk met stadse allure. Want je woont er landelijk en hebt alle stadse voorzieningen binnen handbereik. In februari 2025 beslist de gemeenteraad over het masterplan.
In het planningsgebied van ongeveer één vierkante kilometer – tot nu toe waardevolle weilanden – verrijzen circa 1400 woningen. Er komen verschillende woonvormen en voorzieningen en er is veel ruimte voor groen en gezondheid. Vooruitlopend op de planontwikkeling zijn in 2024 al honderd verplaatsbare sociale huurwoningen neergezet.
Projectleider Stijn Schouwenaars: “We zien Haansberg als een unieke kans om met nieuwe ideeën over wonen en leven aan de slag te gaan. Het masterplan is een integraal plan, maar het is wel dynamisch. Gaandeweg willen we leren van de ervaringen.”
Sturen op ruimtelijke kwaliteit
Om te sturen op ruimtelijke kwaliteit van de gebiedsontwikkeling zijn vier thema’s geformuleerd. Elk thema kent eigen ambities. Maar er is ook overlap, zodat de ideeën binnen die thema’s elkaar versterken.
- Gewoon groen!
Groen is geen sluitpost, het is het verbindende element. Dat betekent maximaal inzetten op een groene inrichting van openbaar gebied en een minimum aan verharding. En zo veel mogelijk biobased gebiedsontwikkeling op basis van haalbaarheid en betaalbaarheid.
- Verplaatsen en verblijven
Uitgangspunt voor de mobiliteit en de bereikbaarheid van Haasdrecht is STOMP (Stappen, Trappen, Openbaar vervoer, Mobiliteit als service en Privé-auto). Woonstraten hebben een 30 km-inrichting en parkeren gebeurt centraal op parkeerhubs, op loopafstand van de woningen.
- Het nieuwe wonen en werken
Haansberg biedt mogelijkheden voor betaalbaar, leefbaar en duurzaam wonen. Ook werken in Haansberg is aantrekkelijk. Meer mensen werken in de wijk of vanuit huis. Er is ruimte voor lokaal ondernemerschap, met nadruk op een groene, duurzame en sociale economie.
- Samen leven
Positieve Gezondheid – een combinatie van fysiek, emotioneel en mentaal welzijn – is het uitgangspunt voor de inrichting. Er komen plekken om te ontmoeten, spelen en bewegen, opgroeien en leren, ontspannen en recreëren. Met zorg-geschikte woningen, compacte zorgstudios en centraal in de wijk een kindcentrum dat kinderopvang en onderwijs combineert.
Stap voor stap
De gebiedsontwikkeling Haansberg kent zijn oorsprong in de gemeentelijke Omgevingsvisie uit 2022 en de Woonzorgvisie uit 2024. Op regionaal niveau is aansluiting gezocht bij de Ontwikkelstrategie Stedelijke Regio Breda Tilburg. De vier thema’s zijn al eerder vastgelegd in het raadsprogramma 2022-2026. In het Masterplan Haansberg zijn de ambities voor die thema’s uitgebreid verwoord en onderbouwd. Schouwenaars verwacht dat uitgangspunten hierdoor ook stand houden na de gemeenteraadsverkiezingen van 2026. Want de gebiedsontwikkeling heeft een lange adem. Per jaar komen er vanaf 2026 zo’n 200 woningen bij.
Samen plannen maken vanuit vier thema`s die allemaal even belangrijk zijn. Daarover gingen ambtenaren van duurzaamheid en het sociaal domein de afgelopen jaren met elkaar in gesprek. Elke woensdag was er een bijeenkomst in het stadhuis. Eerst sectoraal om de uitgangspunten scherp te krijgen en ze vervolgens met elkaar te verbinden. Ook partners buiten de gemeente zijn in een vroeg stadium aangehaakt, om de consequenties van de vier thematische ambities te bespreken. Schouwenaars noemt een voorbeeld: “Kiezen voor voetganger en fietser en anders kijken naar gebruik en bezit van auto’s, wat betekent dat nu echt? De wijk Veldbloemenhof met honderd verplaatsbare woningen is al zo veel mogelijk gebaseerd op de vier thema’s die voor het hele gebied gelden. Daar blijkt dat bewoners er echt aan moeten wennen dat ze niet voor de deur mogen parkeren.”
Voor de concrete uitwerking van elementen die bijdragen aan Positieve Gezondheid vinden gesprekken plaats met partners in het zorgdomein en het onderwijs. Het gaat bijvoorbeeld niet alleen om een groen schoolplein, maar ook om de buurt daar omheen. Voor de projectontwikkelaars en de woningcorporatie formuleert de gemeente wensen voor biobased bouwen. Een mooie basis daarvoor zijn de bouwclaimovereenkomsten die de gemeente met de ontwikkelaars heeft gesloten. Zo zijn ook deze partijen al in een vroeg stadium verbonden.
Iedereen betrokken houden
Een belangrijk moment was een openbare bijeenkomst in januari 2024 met maar liefst 600 inwoners en belangstellenden. Zij reageerden op de ambities aan de hand van de geformuleerde thema’s. En konden zich aanmelden voor diverse themabijeenkomsten in de loop van het jaar. Ook jongeren hebben meegedacht. Scholengemeenschap KSE organiseerde een praktijkopdracht waarbij 70 leerlingen ideeën ontwikkelden voor een duurzame en inclusieve wijk van de toekomst. Om de betrokkenheid ook na vaststelling van het masterplan vast te houden, komt er drie keer per jaar een Haansberg-dag. Op deze bijeenkomsten worden de onderwerpen en thema’s die op dat moment relevant en actueel zijn besproken, gepresenteerd en teruggekoppeld.
Vaststelling van het masterplan betekent ook het startschot voor uitwerking van het grootste deelgebied Parkzone. Op deze centrale as komt een groene verbinding van het station, door de nieuwe wijk, naar het buitengebied. “We kiezen bewust voor starten in de Parkzone”, zegt Schouwenaars. “Het vormt de entree van de wijk waar we in hoogbouw voorzieningen en woningen kunnen creëren waaraan nu behoefte aan is.”
Kapstok
“Het was nog wel een zoektocht hoe gedetailleerd het masterplan moest zijn”, vertelt Schouwenaars. “Er is behoefte aan een duidelijk beeld waar je naartoe werkt, terwijl je ook ruimte wilt bieden aan uitwerking bij de verschillende deelgebieden. We hebben gekozen voor een dynamisch plan, waarbij we accepteren dat we er nog niet zijn. We willen bijvoorbeeld goed kunnen inspelen op toekomstige ontwikkelingen voor duurzaamheid en energietransitie. Daarbij blijven we vasthouden aan de vier thema’s als kapstok voor de ruimtelijke kwaliteit. Daarop kunnen we steeds weer terugvallen bij volgende stappen in de gebiedsontwikkeling Haansberg.”
Bron afbeelding: Masterplan Haansberg, gemeente Etten-Leur.