Voorkom verdringing van bewoners met ‘gentle gentrification’
De benadering 'gentle gentrification' is essentieel om kansenongelijkheid te bestrijden en sociale stijging te bevorderen.
9 oktober 2024
Leefbaarheid groeikernen onder druk; toekomst van New Towns vraagt aandacht van Rijk
De aandacht voor groeikernen is verslapt, terwijl de problemen in deze New Towns optellen. De wijken die in de jaren 70 en 80 in korte tijd gebouwd zijn, worden nu gelijktijdig sleets. Dat maakt wonen in deze steden onaantrekkelijk, waardoor mensen met hogere inkomens wegtrekken. De gemeenten zien armoede, eenzaamheid en ondermijning toenemen. De leefbaarheid in wijken en de kwaliteit van het onderwijs staat onder druk. Dat blijkt uit onderzoek in opdracht van de New Town Alliantie en het ministerie van BZK, waar Platform31 aan meewerkte. Een langdurige aanpak van het Rijk en gemeenten is nodig om de New Towns toekomstbestendig te maken.
Ruim een miljoen Nederlanders woont in een van de New Towns – nieuwe steden als Almere, maar ook bestaande kernen die destijds een groeisprong doormaakten, zoals Capelle aan den IJssel, Purmerend, Zoetermeer, Nieuwegein, Nissewaard en Helmond. Doordat deze New Towns in een kort tijdsbestek zijn gebouwd met een specifieke visie, functioneren ze anders dan veel organisch gegroeide steden. De wijken die in de jaren 70 en 80 in korte tijd gebouwd zijn, worden nu ook gelijktijdig sleets. Om sociale en fysieke achteruitgang in de New Towns te voorkomen, is tijdig beleidsmatig ingrijpen nodig.
Uitdagingen voor New Towns
De woonaantrekkelijkheid in deze steden staat onder druk. Verhuizen naar een New Town is steeds minder een positieve levenskeuze. Veel mensen kiezen voornamelijk voor een New Town vanwege de betaalbaarheid van de woningen. Bovendien trekken inwoners weg die het zich kunnen veroorloven, terwijl mensen met minder keuzes blijven. Dit proces van selectieve migratie werkt verschillende problemen in de hand:
- Een broze sociale cohesie
- Een lage leefbaarheid- en veiligheidsscore
- Minder ontwikkelingsmogelijkheden voor de jeugd
- Lage arbeidsparticipatie en minder bestaanszekerheid
Wat biedt deze publicatie?
Deze publicatie biedt inzichten in de specifieke problematiek van de New Towns. Naast een analyse van de huidige uitdagingen geven we concrete aanbevelingen en handvatten voor actie. Ingrijpen is nodig om de New Towns meer toekomstbestendig te maken. Betrokken gemeenten kunnen dit echter niet alleen. Er spelen complexe problemen die specifieke beleidsdomeinen overstijgen en die mede het gevolg zijn van sociaaleconomische ontwikkelingen en landelijke beleidskeuzes. Het ombuigen van de historisch gegroeide ruimtelijke en sociale scheefgroei, vergt daarom ook inzet op rijksniveau. Een Nationaal Programma New Towns kan deze gemeenten ondersteunen in de aanpak van hun gedeelde problematiek.
In opdracht van de New Town Alliantie en het ministerie van BZK
Zorgen voor toekomstbestendige New Towns: van groeikern naar aandachtsgebied
"*" geeft vereiste velden aan