Nieuw platform voor integrale samenwerking in de openbare ruimte (ISOR)

Ruim 18 miljoen inwoners gebruiken de openbare ruimte in steden en dorpen – straten, pleinen en parken – om zich te verplaatsen, elkaar te ontmoeten, te ontspannen, spelen of sporten. Diezelfde ruimte is nodig voor klimaatadaptatie, energietransitie, natuur en verduurzaming van onze mobiliteit.

Desinvesteringen en gemiste koppelkansen

Het vaststellen van integrale doelen en visies voor de openbare ruimte lukt vaak nog wel. Maar de uitvoeringspraktijk is sterk verdeeld in sectorale disciplines met hun eigen ruimteclaims, financieringen en culturen. En er is een tekort aan vakmensen. Deze praktijk loopt vast. Er zijn veel desinvesteringen, gemiste koppelkansen en de lange termijn transitiedoelen worden niet gehaald. Het Platform ISOR moet daar verandering in brengen.

In Platform ISOR komen gemeenten, rijksoverheid en kennisinstellingen samen om kennis te delen, te experimenteren, te innoveren en op te schalen en zo de professionalisering van integrale samenwerking aan te jagen en te versnellen. De invloed van Platform ISOR beperkt zich niet tot de eigen programmapartners; een belangrijk doel van het platform is landelijke opschaling. Daarom doet ook de Rijksoverheid mee, vanuit het besef dat transitiedoelen alleen slagen in een praktijk van vernieuwers en versnellers. Met het oog daarop legt ISOR actief de verbinding met aanverwante (rijks)programma’s. Ook de kennispartners van ISOR, zoals brancheverenigingen en onderzoeks- en standaardisatie instituten, hebben een belangrijke rol in het opschalen van integrale samenwerking in de openbare ruimte.

Opschalen

De eerste stappen zijn gezet: de City Deal Openbare Ruimte – voorloper van Platform ISOR en afgerond in april 2024 – heeft nut en noodzaak van integrale samenwerking in de openbare ruimte op de agenda gezet. Er is inzicht in de samenhang van functies die boven- of ondergronds een plek moeten krijgen. En er zijn handreikingen en tools voor actoren die meer willen samenwerken en inspirerende praktijkvoorbeelden van integraal werken. Toch valt er nog veel te winnen. Een bredere adoptie en doorontwikkeling van kennis en instrumentarium zijn essentieel om het beoogde effect – de openbare ruimte van Nederland toekomstbestendig maken – te realiseren. Daarbij kijkt ISOR samen met partnerorganisaties en kennis- en netwerkorganisaties ook naar verwante initiatieven en programma’s die de inspelen op integrale aanpak van opgaven in de openbare ruimte.

Instrumenten, richtlijnen en standaarden breed verspreiden

ISOR zorgt voor het uitwisselen van best practices, het testen en verbeteren van bestaand en relatief nieuw instrumentarium in de praktijk, het opschaalbaar maken van instrumenten, het (laten) ontwikkelen van trainingen en het identificeren van knelpunten tussen praktijk en nationaal beleid, normen of standaarden. De ontwikkelde producten, richtlijnen en standaarden worden breed verspreid binnen en buiten het ISOR-netwerk door middel van onder andere trainingen, bijeenkomsten, webinars, podcasts, de eigen website, en een objectenbibliotheek. Borging en toepassing van de ontwikkelde producten binnen de eigen gemeente is een voorwaarde bij deelname aan het platform.

Van en voor overheden

Platform ISOR is een overheidsprogramma; de primaire doelgroepen zijn Nederlandse gemeenten en rijksoverheid. ISOR richt zich op gemeentelijke professionals op het gebied van de fysieke leefomgeving: assetmanagers, projectmanagers, contractmanagers, beleidsmakers, ontwerpers, management en directies. Ook rijksprofessionals die werken aan de transitieopgaven in de openbare ruimte delen mee in de ontwikkelde kennis. De rijksoverheid participeert in Platform ISOR om beter zicht te krijgen op sleutelfactoren in de uitvoeringspraktijk en om waar nodig belemmeringen in Rijksbeleid met betrekking tot de openbare ruimte weg te nemen. Belangrijk is dat de toe te passen instrumenten collectief gebruikt kunnen worden: samenwerking in de werkprocessen van organisaties dus ook met serviceproviders, zoals aannemers GWW  en netbeheerders in ondergrond.

Deelnemers en partners

Platform ISOR wordt inhoudelijk en financieel gedragen door het Rijk, deelnemende gemeenten en gerenommeerde kennisinstituten, zoals CROW, Stadswerk, TNO, Rioned en Platform31. Ook kennisintensieve bedrijven kunnen aanhaken op Platform ISOR, denk bijvoorbeeld aan advies- en ingenieursbureaus.

Platform31, kennis- en netwerkorganisatie voor stad en regio, is gevraagd het Platform ISOR vorm te geven en treedt op als programmamanager voor de uitvoering. Dat doet ze in nauwe samenwerking met de deelnemende gemeenten en kennis- en netwerkorganisaties.