Brede aanpak van gezondheid
Het dataonderzoek en de gesprekken daarover mondden uit in het plan ‘Samen werken aan perspectief,’ een integraal programma voor Leeuwarden Oost. De inzet is dat de nieuwe generatie in deze wijken het net zo goed gaat doen als die in andere wijken. Het programma heeft als pijlers wonen, werken, leren en veiligheid en gezondheid, en gezondheid als overkoepelende ambitie. Anne Marie Schepers, coördinator van de pijler gezondheid binnen het NPLV in Leeuwarden Oost: “We bouwen daarbij voort op de wetenschappelijke kennis dat gezondheidsverschillen samenhangen met andere, onderliggende factoren. Als we bijvoorbeeld de woonsituatie of werksituatie van mensen verbeteren, of hen uit armoede weten te helpen, levert dat een bijdrage aan hun gezondheid. Met het plan bevorderen we de samenhang tussen pijlers. We zetten dus niet in op alleen gezondheid, óf armoede, óf wonen. Alles wat we doen met Samenwerken aan Perspectief draagt bij aan de gezondheid van bewoners. Daarbij is het mooie voor het terugdringen van de gezondheidsverschillen van het plan, dat het een termijn van 20 jaar kent. Zo’n lange termijn heb je daarvoor ook echt nodig.”
Voorbeeld: het Cambuur terrein
Een voorbeeld van de integrale aanpak is de herbestemming van het oude Cambuurstadion in de wijk Oud Oost. Er komen nieuwe woningen, maar ook een skills garden. Dat is een centrale plek voor alle leeftijdsgroepen gericht op ontmoeten, bewegen, sporten. Het concept is gebaseerd op wetenschappelijke en praktische kennis over bewegen. Bewoners denken mee over de inrichting. Het wordt een divers gebied waar alle leeftijdsgroepen naar toe kunnen. Een gebied dat gaat bijdragen aan sociale cohesie, maar ook aan een betere opleiding van inwoners, van participatie en werk.
Gezinslab voor het bouwen aan sociale basis
De gemeente bouwt ook aan een betere sociale basis in Leeuwarden Oost, het ondersteuningsnetwerk van professionals en vrijwilligers in de wijken. Een deel van de GALA-SPUK financiering wordt voor ‘Gezinslabs’ ingezet. Daarmee kan de gemeente gezinnen ondersteunen die eerder vaak niet bereikt werden, omdat ze professionals wantrouwden en meden. Er is een netwerk opgebouwd vanuit de informele contacten. Schepers: “Ik verwacht dat dit Gezinslab op alle gebieden van positieve gezondheid een bijdrage gaat leveren – ontmoeten, meedoen, financiële gezondheid.” Ook zorgverzekeraar De Friesland is betrokken. Zij willen leren van Leeuwarden Oost over wat werkt om dat eventueel ook in andere gebieden toe te passen.
Samenwerking en financiering
De financiering van het Gezinslab laat zien dat het programmabureau Leeuwarden Oost en de gemeente elkaar weten te vinden. Jitske Algra, projectleider GALA bij de gemeente Leeuwarden vertelt meer over de samenwerking. “We hebben samen gekeken naar onze doelen en wat er nodig was in Leeuwarden Oost en blijven dat doen. Voor de aanpak ‘Kansrijke Wijken’ financieren we nu bijvoorbeeld een extra jeugdverpleegkundige en een culturele mediator voor in de wijken.” Deze inzet in Leeuwarden Oost is ook conform het nieuwe volksgezondheidsbeleid, zoals vastgelegd in ‘Samen Gezond 2024-2027’. Daarin zijn kansengelijkheid en ongelijk investeren, gebiedsgericht werken, inwoners centraal en maatwerk belangrijke uitgangspunten.
Schepers en Algra benadrukken daarbij dat er meer te halen valt in termen van integraliteit. De ervaring leert dat wetten en (financierings)regels een sta-in-de-weg kunnen zijn. GALA-SPUK bijvoorbeeld is nog erg verkokerd en het zou helpen als dat minder werd. Ook verzekeringsgelden kunnen niet altijd ingezet voor een integrale aanpak. Daarom de oproep aan de ministeries, maar ook aan zorgverzekeraars, om samen met ons te experimenteren en te leren van onze integrale benadering. “Het gaat uiteindelijk om kwetsbare bewoners, die we met deze aanpak beter kunnen ondersteunen.”